Czy przedszkole jest płatne?

Obecnie w Polsce dziecko objęte jest nie tylko obowiązkiem przedszkolnym (w wieku 6 lat), ale również możliwością bezpłatnej edukacji – przysługującej bez względu na status materialny i społeczny rodziców. W rzeczywistości jednak opiekunowie często zmierzają się z koniecznością dokonywania niespodziewanych opłat – m.in. na książki, zajęcia dodatkowe spoza oferty czy szkolne składki. Temat jest tym ciekawszy, że przedszkole państwowe może pobierać od rodziców dodatkowe opłaty, ustalone przez organ prowadzący.

Jak na te założenia odpowiada Ministerstwo Edukacji Narodowej? Jakimi kosztami przedszkole państwowe różni się od przedszkola prywatnego? Ile kosztuje przedszkole publiczne?

Jakie koszty wiążą się z zapisaniem dziecka do przedszkola?

Polskie prawo oznajmia, iż każdemu maluchowi w wieku od 3 do 5 lat ma przysługuje miejsce w przedszkolu państwowym. Ten przepis głosi, iż samorząd gminny ma w obowiązku zapewnić miejsce w przedszkolach publicznych i – co ważne – nie może pobierać z tego tytułu żadnych opłat.

Zapis ten w oczywistym sposób nie obowiązuje przedszkoli prywatnych, które nakładają opłaty z tytułu np. zapisu i przejmowania opieki nad maluchem. Nie oznacza to jednak, że sytuacja w przedszkolu publicznym jest „zero-jedynkowa”. W rzeczywistości bowiem placówki te gwarantują jedynie:

• bezpłatne zajęcia dodatkowe,
• bezpłatną pomoc i opiekę w godzinach 8:00-13:00- tj. do 5 godzin dziennie.

Wszelkie inne, niewpisujące się w te założenia elementy, mogą być (i często są) obarczone dodatkowymi dopłatami. O tych dowiesz się nieco więcej w dalszej części artykułu.

Z jakich źródeł czerpać wsparcie w opłacaniu przedszkola?

Obecnie rodzice, którzy zdecydowali się na przedszkole płatne mogą liczyć na bezpośrednie dofinansowanie ze strony np. programów wychowawczo profilaktycznych. Konkretnie – rodzice od 2022 roku mogą skorzystać z:

• comiesięcznych świadczeń rządu,
• dodatkowych świadczeń, których udzielają pracodawcy.

W pierwszym przypadku mowa o funduszu, który związany jest ustawą o Rodzinnym Kapitale Opiekuńczym. Ten nakierowany jest np. do rodzin w trudnej sytuacji materialnej, kiedy to potrzebna jest wsparcie finansowe (to wynosi do 400 zł miesięcznie). Co istotne – opłata ta trafia bezpośrednio do podmiotu prowadzącego instytucję opieki i obejmuje pierwsze dziecko do 3. roku życia (oraz kolejne dziecko, które objęte jest świadczeniami wynikającymi z RKO).

W drugim przypadku – gdy zakład zatrudnia rodziców małego dziecka – możliwe jest skorzystanie z np. półrocznej gwarancji zatrudnienia, która zapewnia płynność finansową.

Co warto wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o płatnym przedszkolu dla dziecka?

Decyzja o przedszkolu publicznym jest ważna z wielu względów – m.in. wychowawczych, finansowych i edukacyjnych. Rodzice decydują się na taką formę ze względu na np. atrakcyjniejszą ofertę, lepszą opiekę i mniejsze grupy. Jeśli rozważasz taką alternatywę – koniecznie zwróć uwagę na m.in.:

• wpisowe – oprócz opłaty miesięcznej rodzice często muszą uiścić kwotę rezerwacyjną,
• comiesięczne czesne i dodatkowe opłaty, którymi obarczony jest dzienny pobyt dziecka w placówce,
• rodzaj przedszkola (np. przedszkole prywatne skandynawskie),
• doświadczenie w pracy z niepełnosprawnymi dziećmi,
• dostępne pomoce dydaktyczne – np. zabawki, gry, materiały plastyczne etc.,
• zajęcia dodatkowe – np. sportowe lub plastyczne (dzieci uczęszczające na liczne dodatkowe zajęcia często mogą liczyć na rabat),
• forma wychowania przedszkolnego – rodzaj zajęć, kompetencje kadry etc.,
• ilość dzieci w grupie,
• jak wygląda proces adaptacyjny,
• stan techniczny budynku i sal oraz obecność higienicznych warunków nauki,
• wyżywienie – przedszkole niepubliczne często korzysta np. z usług cateringu.

W jakich godzinach przedszkole jest bezpłatne?

Prawo oświatowe określa, iż przedszkole publiczne ma w obowiązku udostępnić bezpłatną opiekę w wymiarze co najmniej 5 godzin dziennie. Zwykle przedszkola publiczne prowadzą zajęcia w godzinach 8:00 – 13:00 (tj. w standardowych godzinach zostawiania dziecka w przedszkolu).

Uwaga! Gdy konieczna jest dłuższa opieka (np. w przypadku rodziców pracujących) – państwowe przedszkole może nałożyć dodatkową opłatę w wysokości nie więcej niż 1 zł za godzinę.

• Kiedy zapisać dziecko do przedszkola? Jak wypełnić i uzasadnić swój wniosek?

Jak naliczane są opłaty za przedszkole?

Wspomnieliśmy już, że organ prowadzący przedszkole państwowe ma obowiązek zapewnić bezpłatną opiekę, nie ściągając z rodziców dodatkowych opłat. Nie oznacza to jednak, że placówka jest całkowicie bezpłatna. Zgodnie z prawem oświatowym przedszkole może pobierać opłatę za:

• Za każdą dodatkową godzinę – zarówno przed 8:00, jak i po 13:00. Rodzice muszą dodatkowo zapłacić 1 zł za każdą, rozpoczętą godzinę opieki. W skali miesiąca koszt ten jest równoznaczny z ok. 100 zł i dotyczy wyłącznie dzieci powyżej 6 roku życia. Co ważne – przedszkole niepubliczne nie powinno pobierać takiej dopłaty odgórnie.
• Wyżywienie. Wartość opłat uzależniona jest od m.in. tego, czy placówka posiada własną kuchnię, czy też korzysta z zewnętrznego cateringu.

Placówka nie może pobierać opłat z góry – np. argumentując to koniecznością przeprowadzenia remontów obiektów przedszkolnych, opłaceniu materiałów dydaktycznych etc. Co więcej – nie może zmuszać rodziców do takowych, dodatkowych płatności.

Ile kosztuje wyżywienie w przedszkolu?

Koszty wyżywienia uzależnione są od m.in. dostawcy, sposobu organizacji posiłków, ilości posiłków, ewentualnych wskazań zdrowotnych i planu żywieniowego. W większych miastach szacuje się, że jest to od 8 do 15 zł dziennie, co w skali miesiąca daje nam powyżej 200zł.

Komu przysługuje dofinansowanie do przedszkola?

Dotacja dotyczy rodzin, które są w trudnej sytuacji materialnej i przysługuje zarówno pierwszemu (i jedynemu) dziecku w rodzinie, jak i w przypadku kolejnego dziecka, które objęte jest świadczeniami wynikającymi z RKO. Ulga obowiązuje wyłącznie wtedy, gdy dziecko ma nie więcej niż 3 lata.

Czy przedszkole oferuje zniżki dla rodzin o ograniczonych możliwościach finansowych?

W przedszkolu publicznym nie obowiązują zniżki ani rabaty, które mogłyby zainteresować rodzinę wielodzietną. W tej intencji jednakże powstała Karta Dużej Rodziny, uwzględniająca ulgi i dodatkowe uprawnienia.

Nieco innymi prawami kieruje się przedszkole prywatne, które ofertę, sposób rozliczenia i comiesięczną kwotę ustala wewnętrznie.

Czy istnieją inne opcje finansowania przedszkola, takie jak dopłaty lub granty?

Współcześnie, placówki otrzymać mogą m.in. dotacje z budżetu państwa oraz z własnych środków samorządowych. Istnieją także dedykowane programy unijne. Aby z nich skorzystać, placówka musi złożyć odpowiedni wniosek o dofinansowanie, które kolejno przeznaczyć można na np. wykonywanie remontów obiektów przedszkolnych.

Czy przedszkole oferuje refundację lub zniżki na wakacjach?

Rozporządzenie MEN nakazuje, aby placówki niereferencyjne (w tym przedszkole publiczne) pracowały cały rok – w tym w wakacje i ferie. Dlatego też przedszkole publiczne często wprowadza tzw. dyżury wakacyjne, podczas to których szykowane są atrakcyjne zajęcia dla najmłodszych (rzadko kiedy wprowadzając zniżki czy upusty).

Co ważne – placówki pracujące w okresie wakacyjnym mogą otrzymać dotację, której wartość uzależniona jest od liczby zapisanych, a nie dzieci chodzących na zajęcia (art. 34 ust.2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych).

Bibliografia:

[1] Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny

[2] Art. 34 ust. 2-4 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych z dnia 14 grudnia 2016 r