Od wielu lat klasyczny tryb edukacji owiany jest krytyką. Coraz więcej pedagogów i psychologów dostrzega błędy w szablonowym procesie nauczania i wychowywania maluchów. Na skutek badań i nieustannie zbieranych wniosków, powstają nowe metody, a tym samym – przedszkola niekonwencjonalne, które oferują odmienny system edukacji.
Jednym z najpopularniejszych jest pedagogika Marii Montessori, która zaproponowała bardziej otwarty i samodzielny system wychowawczy. Koncepcja ta spotkała się z tak dużym poparciem i zainteresowaniem ze strony rodziców, że utworzono w Polsce (i na całym świecie) przedszkola Montessori.
Co charakteryzuje metodę Montessori? Dlaczego jest ona wyjątkowa i w jaki sposób wpływa na proces rozwoju dziecka? Jak sprawdzić, czy wybrana placówka edukuje zgodnie z założeniami pedagogiki Marii Montessori?
Spis treści
ToggleMetoda Montessori odnosi się do włoskiej lekarki i pedagog – Marii Montessori, która wprowadziła i rozpropagowała nowy system wychowawczy. Podstawą jej stworzenia były wspomnienia z dzieciństwa, kiedy to Maria spędzała wiele godzin w szkolnej ławce, nudząc się i nie realizując swoich pasji. Twórczyni wspomina, że dzieci uczą się oceniania, przez co muszą dostosowywać się do odgórnych wymagań. W głowie dziecka pojawia się więc myśli: jeśli się dostosuję, to dostanę dobrą ocenę. W odpowiedzi na to podejście powstała nowa metoda, nazywana metodą Montessori.
Przedszkola Montessori stoją w opozycji do klasycznej edukacji. Dzięki nim dzieci poznają świat wszystkimi, możliwymi środkami i pięcioma zmysłami. Podczas całego procesu edukacji daje się dzieciom przestrzeń do kreatywności i zabawy we własnym zakresie.
Cena czesnego uzależniona jest od wielu czynników – m.in. od miasta, kadry, ilości miejsc i zainteresowania daną placówką. Uśredniając obecne kwoty na rynku, można uznać, że opłata miesięczna za jedno dziecko wynosi ok. 1600zł za czesne + 25zł za dziennie wyżywienie.
Pedagogika Montessori wskazuje, że najważniejszym elementem w procesie rozwoju dziecka jest pozwolenie mu na samodzielne, spokojne rozwijanie. W rozwijaniu tym rodzice powinni uczestniczyć i pomagać, ale jednocześnie muszą unikać tworzenia presji i porównywania z rówieśnikami. Maluch musi dorastać we własnym tempie, zachowując pełną swobodę.
W przedszkolach Montessori dziecko jest najważniejsze, dlatego też pedagodzy zwracają na niego baczną uwagę, obserwują i wyciągają wnioski. Założenia twierdzą, że dziecko rozwija się w sposób poprawny, jeśli ma wsparcie rodzica – najważniejszego pedagoga.
Dodatkowo Maria Montessori, tworząc nową metodę edukacji, podkreślała, że ważna jest:
Przedszkola Montessori stawiają nie tyle na zabawę, co na edukację i zdobywanie nowych umiejętności. Docelowo więc maluch zaczyna traktować naukę jako rozrywkę, element codziennego życia, a nie karę czy przerwę między ciekawymi aktywnościami. Zabawki dobiera się w taki sposób, aby wspierały proces edukacji i odpowiadały założeniom pedagogiki Montessori.
Przedszkole Montessori to doskonała alternatywa dla klasycznego systemu edukacji. Wychodzi na przeciw normom i sztywnym programom wychowawczym, wspierając najmłodsze dzieci w budowaniu ich indywidualności. Cały proces wychowywania i edukowania jest elastyczny, dostosowuje się do obecnego stanu rozwojowego dziecka. Dzięki nauczaniu metodą Montessori – dziecko nie odczuwa presji, a zamiast tego – otrzymuje niezbędne wsparcie i pomoc. Dzięki temu dzieci przebywają w przyjaznym, pozbawionym kar, środowisku, a naukę traktują jako zabawę.
Metoda ta kładzie większy nacisk na znaczenie dorosłych (zwykle rodziców i nauczyciela), którzy są nie tylko organem opiekuńczym, ale przede wszystkim – stanowią za wsparcie i wzór, dzięki któremu młodsze i starsze dzieci czują się bezpiecznie.
Przedszkola Montessori, ze względu na konieczność indywidualnego podejścia i dokładnego doglądania malucha, oferują nieliczne grupy. W przeciwieństwie do placówki publicznej – podgrupy liczą nie więcej niż 18. dzieci (chociaż zwykle w grupie jest 10 przedszkolaków).
Aby założyć przedszkole, które propagowała Maria Montessori, konieczne jest przedstawienie statusu, zgodnego z którym placówka będzie działała. Niezbędne jest także przedstawienie projektu organizacji wychowania przedszkolnego.
Przedszkole Montessori prowadzić mogą osoby prawne, jak i fizyczne – najlepiej z odpowiednimi certyfikatami i dyplomami, potwierdzającymi zaplecze teoretyczne i praktyczne.
Wychowywanie w metodzie Montessori nastawione jest na poszerzanie wiedzy i rozwijanie kompetencji, które determinuje inteligencja człowieka i pasje. W procesie tym kładzie się równy nacisk na naukę społeczną, jak i personalną, dzięki czemu łączy się rozwój zmysłów ze zdobywaniem nowych umiejętności. Maluch zachowuje przy tym wolność wyboru, dzięki czemu wykazuje się większą pewnością siebie, empatią, odwagą i zaangażowaniem społecznym.
Metoda wychowawcza uwzględnia przy tym cztery stadia rozwoju dziecka, dzięki którym opieka nad dziećmi przebiega w sposób bardziej zorganizowany.
Wszystkie fazy dążą do jednego – do satysfakcji i przyjemności ze zdobywania nowej wiedzy i nowych umiejętności. Nauka staje się pasją samą w sobie – bez nagród i bez kar.
Pedagodzy i psycholodzy chwalą Marię Montessori za innowacyjne podejście oraz duży nacisk na ład. Klasa budowana w tym duchu wspierają porządek w przedszkolu. Wnętrze więc jest doskonale zorganizowane, pełne harmonii i spokoju. Przedszkolak doskonale wie gdzie znajdują się poszczególne zabawki i uczestniczy w budowaniu porządku wewnętrznego.
Dzięki temu dziecko czuje się bezpieczniej, ale także ufa otoczeniu, które dostarcza umiarkowanej ilości bodźców i materiałów dydaktycznych.
Uśredniając obecne stawki na rynku pracy, można stwierdzić, że nauczyciele pracujący zgodnie z tą metodą zarabiają ok 6200 zł brutto/miesiąc.
Przedszkola Montessori cieszą się coraz to większym zainteresowaniem. Opiekunowie co prawda martwią się, że dziecko nie otrzyma odpowiedniej opieki, a samowola często kojarzona jest z brakiem bezpieczeństwa. Ostatecznie jednak w każdej grupie – już od najmłodszych lat – kładzie się duży nacisk na indywidualny rozwój i umiejętność kształtowania poglądów czy podejmowania własnych decyzji.
Jest więc to bez wątpienia ciekawa alternatywa dla masowych, publicznych placówek, które nie zawsze zapewniają dzieciom sprzyjające warunki do rozwijania niecodziennych umiejętności.
Nauczyciel w przedszkolu ma przede wszystkim nieść wsparcie i bezpieczeństwo. Według pedagogiki Montessori kluczowe jest, aby zapewnić dziecku pewność siebie, dzięki któremu będzie ciekawe świata. Opiekun tworzy więc strefę komfortu, a przygotowane otoczenie ma sprzyjać przyswajaniu wiedzy poprzez zabawę i gry.
Rolą wychowawcy jest wspierać, pomagać w rozwijaniu zainteresowań i przede wszystkim – co jest jedną z głównych zasad Montessori – nie zmuszać do przyswajania wiedzy.
Wyprawka do przedszkola - o czym trzeba pamiętać