Jak zaangażować rodziców w życie przedszkola?

W życiu dojrzewającego malucha niezwykle ważną rolę pełnią rodzice. To oni są autorytetami, wzorami do naśladowania, drogowskazami przez pierwsze lata życia. To mama i tata jest wsparciem i „kołem ratunkowym” w trudnych sytuacjach. Nic więc dziwnego, że ich udział w edukacji jest tak ważny — i to nie tylko pod kątem prawidłowego rozwoju.

Zdając sobie sprawę, jak istotną rolę pełnią rodzice, wielu pedagogów zachęca opiekunów do aktywnego udziału w życiu przedszkola. Ich pomoc, wsparcie i konstruktywna krytyka nierzadko są podstawą do zmian, ale także do nadzoru i opieki nad dziećmi. Co jednak zrobić, gdy opiekunowie nie biorą udziału w procesie wychowania i organizowania życia przedszkola? Jak ich do tego zachęcić, aby skutecznie dbać o dobro dziecka?

Na czym polega współpraca nauczyciela z rodzicami?

Współpraca przedszkola z rodzicami przyjąć może różną formę. Mowa tu bowiem zarówno o podstawowych działaniach — tj. rozmowa z pedagogami, udział w regularnych zebraniach ogólnych — a także w złożonych i bardziej angażujących aktywnościach — tj. organizacja eventów i wydarzeń w placówce, pomoc w organizowaniu zajęć dodatkowych, udział w wycieczkach oraz stała wymiana pomysłów i spostrzeżeń w zakresie zajęć, materiałów dydaktycznych czy czasu spędzanego w przedszkolu.

Jak zachęcić rodziców do współpracy?

Najważniejsze jest podkreślenie, jak ważną rolę pełnią rodzice — i to nie tylko w procesie wychowywania dziecka, ale także organizacji pracy placówki. Opiekunowie muszą mieć poczucie sprawczości, a ich pomysły powinny być faktycznie realizowane przez pedagogów i dyrektorów. Dlatego też tak ważne jest, aby osoby decyzyjne w przedszkolu były otwarte na różny punkt widzenia.

Rodzicom warto stworzyć bezpieczne i dogodne warunki do zgłaszania swoich uwag i pomysłów. Warto odseparować ich od bezpośredniej oceny i ewentualnej krytyki. Jeśli opiekun poczuje się bezpiecznie i pewnie — chętniej weźmie udział w akcjach charytatywnych i wydarzeniach wewnętrznych.

Warto także dawać rodzicom czas na zastanowienie i podjęcie decyzji — bez presji i emocjonalnego szantażu. Jeśli więc organizowane są np. zajęcia otwarte, warto już na wstępie powiedzieć opiekunom o tym wydarzeniu, sugerując, w jaki sposób mogą zaangażować się w jego organizację.

Przy tym wszystkim kluczowe jest, aby:

• doszło do wcześniejsze ustalenia jasnych reguł współpracy z rodzicami;
• udostępnić konkretne kanały do komunikacji i wymiany opinii;
• tworzyć spotkania w cztery oczy oraz zebrania ogólne dla wszystkich rodziców;
• uwzględniać wszystkich — z pominięciem charakteru pracy zawodowej rodziców oraz ich stanu majątkowego.

Jakie są najlepsze praktyki zachęcania rodziców do uczestnictwa w wydarzeniach przedszkolnych?

1. Traktowanie obu stron na równi. Zarówno nauczyciele, jak i rodzice mają swoje doświadczenie, które jest niezbędne w ocenie sytuacji i wymianie pomysłów. Należy uszanować wiedzę rodziców oraz koncepcję pedagogów, a następnie dążyć do stworzenia kompromisu. Komunikacja powinna więc bazować na: życzliwości, zaufaniu, partnerstwie.
2. Podstawowe formy współpracy przedszkola z rodzicami bazują na dialogu. Warto więc spytać opiekunów o pomysły i o to, w jaki sposób chcieliby zaangażować się w wydarzenia przedszkolne. Pomóc w tym może np. dedykowany pokój do spotkań z rodzicami[1].
3. Kieruj się elastycznością i otwartością. Organizowanie wydarzeń powinno odbywać się w różnych porach dnia, tak, aby umożliwić wszystkim rodzicom uczestnictwo w poszczególnych eventach.
4. Buduj wspólnotę. Warto organizować pikniki, spotkania warsztatowe, a także zebrania ogólne, podczas których można wzajemnie się feedbackować, swobodnie rozmawiać (nie tylko o dzieciach), wymieniać rodzicielskimi spostrzeżeniami oraz inspirować.
5. Aktywne ocenianie.[1] Poprzez tworzenie np. książki wiadomości, w której dochodzi do oceny wiedzy i umiejętności malucha. Książka ta jest formą korespondencji i może być omawiana na spotkaniach z nauczycielami.

Jakie są korzyści wynikające z zaangażowania rodziców w życie przedszkola?

• Lepsze wyniki edukacyjne dzieci — głównie poprzez znalezienie nowych, kreatywnych pomysłów na realizację programu edukacyjnego.
• Lepsza adaptacja dzieci do środowiska przedszkolnego — dzięki wsparciu i obecności rodziców, podczas pierwszych dni zajęć.
• Wzmocnienie relacji rodzic-nauczyciel, np. poprzez otwartą i regularną komunikację.
• Stworzenie kreatywnych wydarzeń, które zachęcają dzieci do rozwijania nowych umiejętności i do podjęcia wzajemnej integracji.
• Pozytywny wpływ na zachowanie i większe emocjonalne zaangażowanie dzieci w zadania przedszkola.
• Wzrost zaufania rodziców do przedszkola — zarówno w obrębie edukacji, jak i zrozumienia celów, metod edukacyjnych i systemu pracy.

Na co rodzice powinni mieć wpływ w przedszkolu?

Rodzice powinni mieć wpływ zarówno na wybór tematów, projektowanie specjalnych zajęć, jak i na wybór metod nauczania, które odpowiadają potrzebom ich dzieci. Oczywiście ich wizja powinna pokrywać się z wytycznymi ME oraz z podstawą programową.

• Leżakowanie w przedszkolu — jak wygląda i jakie korzyści niesie?

Niezwykle ważny jest także udział rodziców w tworzeniu i przeglądaniu zasad dotyczących zdrowia, żywienia oraz bezpieczeństwa. Opiekun musi mieć pewność, że ich maluch jest w „dobrych rękach”, a cały plan współdziałania wychowawców powinien uwzględniać przede wszystkim dobro dzieci.

Oczywiście rodzice mogą także mieć wpływ na sposób organizacji i finansowania wydarzeń, takich jak wycieczki, pikniki czy dni otwarte. Często w tym celu tworzony jest tzw. komitet rodzicielski z opiekunami dzieci, którego celem jest inicjować i koordynować projekty związane z pracą przedszkola.

Jakie są metody skutecznego komunikowania się z rodzicami w przedszkolu?

Aby relacja między rodzicami a opiekunami dzieci układała się w sposób pomyślny, najważniejsze jest organizowanie regularnych spotkań — zarówno indywidualnych jak i grupowych. To podczas nich obie strony mogą podjąć się nie tylko diagnozy wzajemnych relacji, ale także spraw organizacyjnych (np. zaplanowanej wycieczki). Pomóc w tym mogą dedykowane aplikacje i platformy do komunikacji, a także newslettery, które informują np. o zmianach w przedszkolu oraz osiągnięciach dzieci.

Jak można wykorzystać technologię, taką jak komunikatory internetowe lub platformy społecznościowe, do angażowania rodziców w życie przedszkola?

Dostępność do nowych technologii to ogromna pomoc w utrzymaniu płynnej komunikacji, wymiany pomysłów i przekazywania informacji między pracownikami przedszkola a rodzicami. Warto więc korzystać nie tylko z komunikatorów, tj. WhatsApp czy Messenger, ale także platform społecznościowych (np. Facebook) to wymiany doświadczeń, fotografii i wspomnień. Niektóre placówki korzystają także z dedykowanych aplikacji edukacyjnych, służących m.in. do śledzenia postępów edukacyjnych.

Jakie są potencjalne bariery dla zaangażowania rodziców w życie przedszkola i jak można je pokonać?

Oczywiście w procesie tworzenia życia przedszkolnego opartego na współpracy mogą pojawić się wyzwania i bariery. Jednym z nich jest… brak czasu. Rodzice nierzadko w obliczu wielu obowiązków i rozkwitającej kariery zawodowej nie mają mocy przerobowych, aby angażować się w wydarzenia przedszkolne. Dlatego też tak ważne jest, aby pedagodzy słuchali drugiej strony, wykazywali się elastycznością i ułatwiali harmonię między obowiązkami zawodowymi a rodzicielskimi.

Ponadto rodzice często nie zdają sobie sprawy z tego, jak ważny jest ich udział i zaangażowanie w proces edukacji dziecka. Dlatego też nauczyciele powinni cierpliwi odpowiadać na pytania opiekunów, motywować ich, zachęcać oraz wspierać we wszystkich, podjętych inicjatywach.

Bibliografia:

[1] DOBRA WSPÓŁPRACA: NAUCZYCIEL – RODZIC – Mirosława Matczak Nauczyciel – Konsultant ds. edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej WODN w Łodzi