Jakie są metody pracy w przedszkolu?

Przedszkole jest niezwykle ważnym etapem w rozwoju malucha. Na cały proces edukacji, nauki nowych umiejętności, hartowania dziecięcej odporności, budowania pasji i relacji społecznych wpływ mają starannie dobrane metody i formy pracy. Te wybiera się pod program nauczania i możliwości grupy. Obecnie, oprócz klasycznych metody i formy pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, istnieje wiele innych, mniej popularnych alternatyw. Które z nich najlepiej wspierają rozwój dziecka?

Jakie są główne cele pracy w przedszkolu?

Przedszkole jest instytucją edukacyjną, nastawioną na rozwijanie konkretnych obszarów — tj. umiejętności poznawcze, kreatywność, budowanie relacji. Zajęcia grupowe i indywidualne mają m.in. rozwijać umiejętności współpracy, komunikacji i rozwiązywania konfliktów. Dzieci uczą się interakcji z rówieśnikami i dorosłymi, a także kształtowania myślenia, rozwiązywania problemów, koncentracji i rozumienia świata. W późniejszych klasach uczą się matematyki, języka, nauk przyrodniczych, rozwijania kreatywności i wyobraźni poprzez np. sztukę. Dodatkowo pedagodzy uczą przedszkolaków rozpoznawania i wyrażania swoich emocji, radzenia sobie z nimi oraz empatii.

Jakie metody nauczania, nastawione na rozwianie umiejętności poznawczych, są stosowane w przedszkolach?

Procesy poznawcze dotyczą struktur poznawczych, które od lat bada kogniwistyka i psychologia poznawcza. Procesy te służą do tworzenia i modyfikowania wiedzy o otoczeniu, kształtując przy tym zachowanie. Przynależy do nich m.in. umiejętność przetwarzania informacji i zapamiętywania.

Najpopularniejszymi metodami, które stosuje się w celu rozwijania tych umiejętności, to:

• zabawy i gry edukacyjne nastawiane na rozwijanie wyobraźni,
• ćwiczenia manualne,
• nauka poprzez działania — np. w formie eksperymentów,
• opowiadanie historii i zapamiętywanie ich,
• czytanie bajek,
• zabawy sensoryczne — poprzez pobudzanie różnych zmysłów i wykorzystywanie różnych tekstur.

Często w edukacji matematycznej przedszkolaków, najważniejsze jest wykorzystywanie procesów poznawczych. Znajomość liczb, tabliczki mnożenia i prostych działań w dużej mierze bazuje właśnie na tych strukturach.

Jakie metody pozwalają rozwijać kreatywność wśród dzieci?

Kreatywność u malucha sprowadza się nie tylko do wyobraźni, ale także do umiejętności szukania rozwiązań i zdolności do radzenia sobie ze zmianami. W pracy z dziećmi niezwykle ważne jest stosowanie różnorodnych metody i formy pracy, które skoncentrują się na również na prawej półkuli, która odpowiada za myślenie abstrakcyjne, intuicję i myślenie kreatywne właśnie.

W procesie wychowania, metody kreatywne to m.in.:

• obcowanie ze sztuką — malowanie, rysowanie, śpiew, taniec i możliwość wyrażenia siebie poprzez metody artystyczne,
• zabawy konstrukcyjne — np. budowanie wież z drewnianych klocków,
• role playing — czyli zabawa polegająca na odkrywaniu różnych ról społecznych. Zadanie to służy do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni w ujęciu kontekstowym.

Czy istnieją konkretne metody, które wspierają rozwój społeczny i emocjonalny dzieci?

Oczywiście. Maluch uczy się w przedszkolu nazywać emocje. Z czasem zyskuje także narzędzia, które pomogą mu poradzić sobie z trudnymi doświadczeniami. Ważne jest więc, aby wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci szło w parze z nauką empatii, rozmowy, budowania znajomości, bliskości.

Metody pracy z dziećmi, które nastawione są na umiejętności społeczne, to np.:

• zabawy zespołowe, bazujące na współpracy, rywalizacji, komunikacji, szukaniu rozwiązań,
• rozmowy, zachęcające do wyrażania uczuć,
• czytanie książeczek,
• oglądanie bajek, które pokazują różne stany emocjonalne.

Jakie są różnice między tradycyjnymi metodami nauczania a nowoczesnym podejściem — tj. metoda Montessori czy pedagogika Waldorfska?

Metody Montessori i pedagogika Waldorfska, skupiają się na indywidualnym rozwoju dziecka, kreatywności, aktywności oraz uczeniu się przez doznania. Kluczowe są więc osobiste doświadczenia dziecka, a także obserwacja i zachęcanie malucha do swobodnego, naturalnego zachowania w nowym środowisku.

• Czym się różni zerówka od przedszkola?

Metoda Montessori została stworzona przez włoską lekarkę i pedagog — Marię Montessori[1]. Jest to stosunkowo nowe podejście edukacyjne skoncentrowane na dziecku i promujące samodzielność, ciekawość, miłość do nauki. Specjalnie zaprojektowane materiały edukacyjne zachęcają do np. nauki czytania i pisania we własnym rytmie. Dziećmi w wieku przedszkolnym zajmują się pedagodzy, którzy przede wszystkim stawiają na indywidualne podejście i zachęcanie do samodzielnego działania. Pedagogika Waldorfska, lub inaczej edukacja steinerowska, została stworzona przez Rudolfa Steinera. Jest to holistyczne podejście do edukacji, które skupia się na rozwoju całej osoby — pod kątem emocjonalnym, duchowym i fizycznym. Kluczowe jest więc wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka poprzez m.in. sztukę, rękodzieło, kontakt ze zwierzętami i budowanie głębokich relacji międzyludzkich. Tak szerokie podejście skupia się więc na odkrywaniu najlepszych cech dziecka.

Tradycyjne podejście stosuje bardziej strukturalne metody nauczania, często bazując na książkach, sztywnych zajęciach i odgórnych programach.

Jakie korzyści dla dzieci wynikają z różnorodności stosowanych metod pracy?

Różnorodne, możliwie jak najszersze podejście do edukacji i wychowywania dziecka pociąga za sobą ogrom korzyści.

• Możliwość dostosowania się do indywidualnych potrzeb malucha.
• Gwarancja holistycznego podejścia do rozwoju dziecka (np. rozwój motoryczny i jednocześnie rozwijanie funkcji językowych).
• Tworzenie szytego na miarę planu edukacyjnego, który zwiększy motywację dziecka.
• Budowanie różnych zainteresowań.

Różnorodne zajęcia służą do prawidłowego wykonywania czynności ruchowych — zarówno tych prostych, jak i złożonych. Dodatkowo służą stymulowaniu uzdolnień matematycznych, a także procesów poznawczych, tj. wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka oraz wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania.

Bibliografia:

[1] Montessori, M. Pedagogia Montessori. Obtenido de.

[2] Umerle, K. (2019). Pedagogika waldorfska w hipoterapii. Konie i Rumaki, (07-08).