Kto ustala ramowy rozkład dnia w przedszkolu?

Zajęcia. Śniadanie. Zabawa. Drzemka. Wszystkie te aktywności ustala tzw. ramowy rozkład dnia w przedszkolu — tj. harmonogram aktywności, który organizuje dzień w sposób przewidywalny, uporządkowany i zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Nie jest on sztywnym planem godzinowym, ale ogólną strukturą dnia, w której wyznaczone są bloki czasowe na określone rodzaje aktywności. Kto odpowiada za tak ułożony plan? Czy na jego rozkład mają wpływ rodzice i opiekunowie prawni? Jakie są wymogi prawne? Odpowiadamy!

Kto ustala ramowy rozkład dnia w przedszkolu?

Organizacja pracy przedszkola opiera się na ramowym rozkładzie dnia, który ustala dyrektor placówki na wniosek rady pedagogicznej. Przy jego tworzeniu należy uwzględnić zarówno zasady ochrony zdrowia i higieny, jak i oczekiwania rodziców (prawnych opiekunów). W oparciu o ten ramowy plan nauczyciel odpowiedzialny za dany oddział opracowuje szczegółowy rozkład dnia, dostosowany do potrzeb i zainteresowań dzieci (zgodnie z § 12 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 lutego 2019 r. – Dz. U. z 2019 r., poz. 502). Warto przy tym zaznaczyć, że ani dyrektor przedszkola, ani organy samorządowe (wójt, burmistrz, prezydent czy rada) nie mają kompetencji do ustalania godzin, w których realizowane są tzw. bezpłatne zajęcia edukacyjne.

Rola dyrektora przedszkola w ustalaniu ramowego rozkładu dnia

Rola dyrektora przedszkola w ustalaniu ramowego rozkładu dnia jest kluczowa, ale jednocześnie ściśle określona przepisami prawa oświatowego. To w jego roli leży:

• ustalenie ramowego rozkładu dnia dla całej placówki (robi to na wniosek rady pedagogicznej, a więc nie działa samodzielnie),
• stworzenie rozkładu w oparciu o podstawę programową wychowania przedszkolnego, zasady ochrony zdrowia i higieny,
• uwzględnić oczekiwania rodziców (prawnych opiekunów), a także elastycznie dostosowywać organizację przedszkola do rzeczywistości danej grupy.

Znaczenie rady pedagogicznej i jej wniosku

Wniosek rady stanowi formalną podstawę dla dyrektora do ustalenia ramowego rozkładu dnia. To narzędzie współdecydowania i realizacji wspólnej odpowiedzialności za jakość pracy dydaktyczno-wychowawczej placówki. Rada pedagogiczna, złożona z nauczycieli zatrudnionych w przedszkolu, jest uprawniona do:

• składania wniosków dotyczących organizacji dnia, uwzględniając potrzeby dzieci oraz możliwości kadrowe i lokalowe placówki,
• proponowania optymalnego podziału czasu na zabawę, naukę, odpoczynek i posiłki, kierując się ich wiekiem, aktywnością i naturalnym rytmem dnia,
• współtworzenia warunków sprzyjających rozwojowi dzieci.

Wymogi formalne i procedura ustalania rozkładu dnia

Podstawą prawną jest § 12 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 502), w której czytamy:

• Organizację pracy przedszkola określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora przedszkola na wniosek rady pedagogicznej, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny nauczania, wychowania i opieki, potrzeb, zainteresowań i uzdolnień dzieci, rodzaju niepełnosprawności dzieci oraz oczekiwań rodziców.
• Na podstawie ramowego rozkładu dnia nauczyciel lub nauczyciele, którym powierzono opiekę nad danym oddziałem, ustalają dla tego oddziału szczegółowy rozkład dnia, z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań dzieci. 

Jak przebiega zmiana ramowego rozkładu dnia?

Zmiana ramowego rozkładu dnia w przedszkolu to proces wymagający współpracy między dyrektorem placówki a radą pedagogiczną. Nie może być przeprowadzona dowolnie ani jednostronnie – w Polsce obowiązują określone procedury i wymogi formalne, o których mówiliśmy powyżej. 

Zwykle do zmiany ramowego rozkładu dochodzi na skutek np. zmiany liczby dzieci w oddziałach, potrzeb zgłoszonych przez rodziców, zaleceń sanepidu lub nadzoru pedagogicznego, a także zmian kadrowych lub organizacyjnych. Proces zmiany zachodzi w czterech krokach:

1. Analiza sytuacji. Inicjatywa ta może wyjść od dyrektora, rady pedagogicznej lub rodziców. W każdej sytuacji niezbędne jest rozpoznanie potrzeb dzieci oraz ocena warunków organizacyjnych i lokalowych.
2. Konsultacje z radą pedagogiczną. Zgodnie z przepisami, dyrektor może wprowadzić zmiany wyłącznie na wniosek rady pedagogicznej.
3. Uzgodnienia i zgodność z prawem. Przed zatwierdzeniem zmian dyrektor sprawdza, czy nowy ramowy rozkład m.in. spełnia wymogi prawne, uwzględnia min. 5 godzin bezpłatnych zajęć,  przestrzega zasad higieny i bezpieczeństwa i odpowiada oczekiwaniom rodziców i potrzebom dzieci.
4. Zatwierdzenie przez dyrektora. Dyrektor podejmuje formalną decyzję o zatwierdzeniu zmienionego ramowego rozkładu dnia, a następnie informuje kadrę oraz rodziców.

Na koniec nauczyciele opracowują na nowo szczegółowe rozkłady dnia dla swoich grup, bazując na zmienionym ramowym planie. Co istotne — zmiana ramowego rozkładu dnia nie może ograniczać prawa dziecka do co najmniej 5 godzin bezpłatnej edukacji dziennie. 

Gdzie znajduje się ramowy rozkład dnia w dokumentacji przedszkola?

Ramowy rozkład dnia powinien być przechowywany w dokumentach związanych z organizacją roku szkolnego (np. arkusz organizacyjny, dokumentacja pracy dyrektora). Dlatego też zwykle spotkać go można w formalnej dokumentacji, która dostępna jest np. w sekretariacie danej placówki. Dokument ten może być także załącznikiem do planu pracy przedszkola, planu nadzoru pedagogicznego oraz planów miesięcznych/rocznych grup.
Ramowy rozkład dnia jest udostępniany rodzicom (np. w formie tablicy informacyjnej, w folderze organizacyjnym lub na stronie internetowej przedszkola), aby mogli zapoznać się z planem dnia dzieci. 

Bibliografia:

[1] § 12 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r., poz. 502).