Ile dzieci pod opieką jednego nauczyciela na wycieczce w przedszkolu?

Wycieczka do idealny moment, aby maluch nauczył się samodzielności, poznał nowe miejsca, zbudował więzi z rówieśnikami. Czas ten nierzadko bywa przełomowy również dla rodziców, którzy przeżywają wiele silnych emocji, obserwując, jak ich maluch dzielnie stawia czoła nowym wyzwaniom.

W procesie tym ważne jest, aby dzieci miały zapewnioną kompleksową opiekę. Bezpieczeństwo jest bowiem kluczowe dla dobrej zabawy i spokojnego snu opiekunów prawnych. Zapisując więc swoją córkę lub syna na przedszkolną wyprawę, upewnij się, że placówka zapewnia odpowiednią liczbę opiekunów wycieczki. O tym, jak powinna wyglądać organizacja takiego wyjazdu, jasno mówią zapisy MEN oraz statut placówek wychowania przedszkolnego.

Ile dzieci pod opieką może mieć nauczyciel na wycieczce?

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i prawo oświatowe[1] wskazują, że podczas zająć, pod opieką jednego wychowawcy, przebywać może maksymalnie 20 osób. Wartość ta spada na wycieczce szkolnej. W takiej sytuacji jeden nauczyciel może mieć pod opiekę maksymalnie 15 osób.

W przypadku przedszkola o charakterze interdyscyplinarnym, na grupę 15. dzieci przypadać musi dwóch, dorosłych opiekunów wycieczki.

Czy istnieją różnice w zależności od wieku dzieci lub rodzaju wycieczki?

Tak. Wszelkie wytyczne i obostrzenia tworzone są pod zarówno wiek uczestników wycieczki, jak i pod jej typ/rodzaj. Wspomniane już rozporządzenie[1] wskazuje, że jeśli wiek dzieci jest niższy niż 10. lat, to na jednego nauczyciela przypadać może maksymalnie 15. osób. W przypadku grupy starszej wartość ta rośnie do 20. Dodatkowo warto pamiętać, że:

• wycieczka autokarowa — na 1 opiekuna przypada 15 uczniów,
• wycieczka piesza — na 1 opiekuna przypada 15 uczniów,
• wycieczka w góry — na 1 opiekuna przypada 10 uczniów,
• wycieczka rowerowa — na 2 opiekunów przypada 13 uczniów. Niedopuszczalne jest organizowanie wycieczek rowerowych wyłącznie z jednym opiekunem.

Czy nauczyciel wspomagający może być opiekunem na wycieczce?

O ile kierownikiem wycieczki musi być osoba posiadająca wykształcenie pedagogiczne, o tyle opiekunem może być każdy dorosły. Ważne jednak jest, aby osoba ta pełniła wyłącznie funkcje niepedagogiczne (np. pomagając realizować program wycieczki). Tylko w takiej sytuacji nauczyciel wspomagający może pojechać na wycieczkę w roli opiekuna.

Uwaga! Ostateczna decyzja w tym obszarze leży wyłącznie w rękach dyrektora.

Czy rodzice uczniów mogą pełnić funkcję opiekunów na wycieczce szkolnej?

Tak. Jako że opiekun wycieczki musi by osobą pełnoletnią, nauczyciele bardzo często proszą rodziców o zaangażowanie i uczestniczenie w wyjazdach oraz jednodniowych wycieczkach. Ich rolą jest opiekować się dziećmi, nadzorować i pomagać pedagogom w organizacji wycieczki i harmonogramu zaplanowanych atrakcji.

Publiczne przedszkola w takich okolicznościach muszą dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić maluchom jak najwyższe bezpieczeństwo i komfort. Dlatego też zwykle wybierają rodziców z doświadczeniem, wykształceniem pedagogicznym lub ze zbudowanym już autorytetem wśród przedszkolaków.

Czy liczba dzieci pod opieką nauczyciela może wpłynąć na bezpieczeństwo i doświadczenia dziecka podczas wycieczki?

Oczywiście! Wymogi dotyczące liczby opiekunów i uczestników związane są wyłącznie z bezpieczeństwem na szlakach turystycznych czy podczas podróży. Nauczyciel, który nie jest w stanie zaopiekować się liczną grupą, naraża maluchy na szereg niebezpiecznych i trudnych sytuacji. Ewentualny chaos, dezorganizacja, zdenerwowanie i przebodźccowanego opiekuna może udzielić się dzieciom, które nie będą czerpać maksymalnej przyjemności z wyprawy i zaplanowanych przygód.

Dodatkowo placówka w organizacji wycieczki zobligowana jest uwzględnić wiek i możliwości dziecka. Tak oto specjalistyczne wycieczki krajoznawczo-turystyczne mogą być prowadzone wyłącznie w przypadku dzieci starszych, przygotowanych fizycznie do wyższej intensywności. Wymaganie od uczniów przygotowania kondycyjnego ma bowiem zapewnić maksymalny komfort i bezpieczeństwo uczestników.

• Gdzie zgłosić złe traktowanie dziecka w przedszkolu?

Kto ponosi odpowiedzialność za dzieci na wycieczce?

Prawo oświatowe jasno wskazuje, że to nauczyciel ponosi pełną odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi. Odpowiada więc on nie tylko za harmonogram wycieczki, ale także za bezpieczeństwo — od rozpoczęcia wyjazdu, aż po moment odbioru maluchów przez rodziców.

Uwaga! Nauczyciel nie jest jedynie zobligowany do podawania leków[2].

Jakie środki powinni podjąć rodzice, jeśli uważają, że ich przedszkole nie przestrzega standardów?

Pierwszym krokiem powinno być wyjaśnienie sytuacji bezpośrednio z placówką. W tym celu porozmawiaj z nauczycielem oraz stwórz oficjalne pismo do dyrekcji, w którym poprosisz o zajęcie stanowiska i wyjaśnienie kwestii spornych. W dokumentach opieraj się na faktach i jasno wyraź swoje oczekiwania.

Jeśli dyrekcja nie zajmie stanowiska, nie odpowie, a sytuacja się powtórzy, możesz wytoczyć nieco silniejsze działa. Mowa tu o złożeniu skargi bezpośrednio do kuratorium, które przeprowadzi kontrolę lub poprosi o wyjaśnienie spornych okoliczności. Kontrola, jeśli potwierdzi Twoje przypuszczenia, może skutkować poważnymi konsekwencjami zarówno dla opiekuna wycieczek, jak i dyrekcji czy całej placówki.

Jakie są konsekwencje nieprzestrzegania tych zasad przez przedszkola?

Obowiązkiem przedszkola jest zapewnienie bezpieczeństwa i przestrzeganie odgórnych przepisów ustawy. Jeśli więc dojdzie do uchybień — np. harmonogram wycieczki będzie niedostosowany do wieku uczestników — rodzice mogą podjąć konkretne kroki. Najczęściej sprowadzane jest to do pisemnej skargi na dyrektora placówki i do kuratorium oświaty. Ponadto opiekun poszkodowanego ucznia może dochodzić odszkodowania na drodze cywilnoprawnej, gdzie adresatem roszczenia będzie organ prowadzący szkołę.

Bibliografia:

[1] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.

[2] Ustawa z dnia 12 kwietna 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami – Dz.U. 2019 poz. 1078