Urlop wychowawczy przysługuje rodzicom w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Zgodnie z przepisami prawa pracy — skorzystać z niego może każdy pracownik ze stażem pracy wynoszącym minimum 6. miesięcy. Co ważne — przysługuje on zarówno matkom, jak i ojcom.
O ile ogólne zasady i intencje przyznawania urlopu wychowawczego są jasne, o tyle w rzeczywistości wywołują lawinę kontrowersji. Wśród tych najczęściej powielanych jest pytanie: czy w czasie urlopu wychowawczego pracownik może posłać dziecko przedszkola lub innej placówki edukacyjnej?
Spis treści
TogglePrzepisy wskazują, że wymiar urlopu wychowawczego nie może przekroczyć 36 miesięcy, z czego 1 miesiąc przeznaczony jest wyłącznie dla drugiego rodzica (np. matka bierze urlop na 35 miesięcy, a ojciec na 1). W tym czasie rodzic nie może podejmować się pracy, z wyjątkiem umowy o pracę w wymiarze nie wyższym niż 0,5 etatu lub 0,5 etatu w przypadku umowy zlecenia. Większy etat może zostać zinterpretowany jako „zachwiane sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem”, co może skutkować obowiązkiem stawienia się w pracy w terminie wskazanym przez pracodawcę.
Odpowiadając tym samym na tytułowe pytanie — rodzic może posłać dziecko do przedszkola podczas urlopu wychowawczego. Więcej o tym mówimy w dalszej części artykuły.
Urlop wychowawczy jest nieodpłatny, chyba że rodzic pobiera zasiłek rodzinny (95 zł do ukończenia 5. roku życia dziecka). Dodatkowo, z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego, otrzymuje 400 zł miesięcznie. Kwota ta nie namnaża się w przypadku większej liczby dzieci.
Comiesięczny przelew, trafiający na wskazane konto bankowe, wykonywany jest przez ośrodek pomocy społecznej lub urząd miasta/gminy. Oczywiście możliwe to jest po wcześniejszym wypełnieniu i złożeniu odpowiednich wniosków.
Tak, pod warunkiem że zachowany jest podstawowy cel takiego urlopu. Interpretacja ta nierzadko wzbudza wiele kontrowersji. Okazuje się bowiem, że polskie przepisy nie zakazują rodzicom wysyłania dziecka do przedszkola w trakcie urlopu wychowawczego, uznając tym samym, że przedszkole nie przerywa opieki, na którą wzięto urlop.
Nie. Decydujący jest nie wymiar przedszkolnych godzin czy rodzaj umowy, a fakt sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Przykładowo więc — jeśli dziecko jest w przedszkolu przez 8 godzin, a następnie przebywa pod opieką niani, trudno jest mówić o przestrzeganiu powyższego zapisu.
Maluch w ten sposób buduje kontakt z rówieśnikami i dba o swoje relacje społeczne. Dodatkowo ma zagwarantowany proces edukacji, dzięki któremu nieustannie poszerza swoją wiedzę i odkrywa coraz to nowe aktywności. Dziecko, które pozostaje w tym rytmie, nie musi ponownie przechodzić procesu adaptacyjnego, otwiera się na nowe doświadczenia, nie odczuwa lęku separacyjnego, poznaje inne środowisko i nie utożsamia swojego bezpieczeństwa z obecnością rodzica.
Dodatkowo rodzic zyskuje gwarancję, że jego dziecko bawi się z innymi dziećmi, otrzymuje profesjonalną pomoc w edukacji, ma możliwość próbowania nowych aktywności, na które trudno pozwolić sobie w środowisku domowym. Udzielenie urlopu wychowawczego nie oznacza bowiem, że maluch musi przebywać 24h/7 z rodzicem — tak duża zależność mogłaby przyczynić się do wielu problemów relacyjnych i adaptacyjnych.
Urlop wychowawczy to idealny czas, aby zbudować więź, poznać swoje dziecko i towarzyszyć mu podczas poznawania świata. Moment ten pozwala się zatrzymać i cieszyć się z każdej ulotnej chwili. Podsyłając malucha do placówki, rodzic odbiera sobie poniekąd te możliwości.
Temat urlopu wychowawczego i posyłania malucha do przedszkola wzbudza wiele emocji i nierzadko jest polem do emocjonujących dyskusji.
Jedni rodzice uważają, że możliwości sprawowania osobistej opieki nie pokrywa się z sytuacją, w której córka lub syn uczęszcza do placówki. Według nich zgodnie z nazwą — podstawą sprawowanie osobistej opieki jest przebywanie z maluchem przez całą dobę.
Inni z kolei chętnie korzystają z takiej możliwości, twierdząc, że obie te sytuacje się nie wykluczają. Urlop pomaga uporządkować sprawy rodzinne, nauczyć się nowej roli i jednocześnie — pozwala przebywać z maluchem, zapewniając mu niezbędną opiekę. Intencja przeznaczenia urlopu wychowawczego wyłącznie na przebywanie z dzieckiem wydaje się być wyjątkowo trudna — w końcu maluch musi od najmłodszych lat uczyć się samodzielności i niezależności. A w tym pomóc może właśnie przedszkole.
Bibliografia:
[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, z późn. zm.);
[2] Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2243, z późn. zm.).
Wyprawka do przedszkola - o czym trzeba pamiętać