Przedszkole prywatne: Czy warto zainwestować w edukację dziecka?

Od lat głównym problemem nie tylko rodziców, ale i MEN jest niewystarczająca liczba placówek publicznych. Brak wolnych miejsc w placówkach pociąga za sobą szereg problemów zawodowych, organizacyjnych, a nierzadko również rozwojowych. Ta frustracja i potrzeby opiekunów stały się więc głównym powodem do powstawania placówek prywatnych. Z założenia ich sposób organizacji, zakres zajęć i sposób tworzenia grup różni się od placówek finansowanych przez państwo. W jaki sposób? Ile kosztuje przedszkole prywatne i czy prywatne przedszkole można odliczyć od podatku? Odpowiadamy!

Co to jest przedszkole prywatne?

Przedszkole prywatne to placówka edukacyjna, która jest prowadzona przez — w przeciwieństwie do placówek publicznych — podmiot prywatny (tj. osobę fizyczną, spółkę lub organizację niepubliczną). Ponadto finansowana jest głównie z opłat wnoszonych przez rodziców dzieci uczęszczających do tej placówki, tzw. czesnego, którego wartość uzależniona jest m.in. od wielkości grup i rodzaju zajęć.

Przedszkola prywatne oczywiście nadal działają na podstawie przepisów prawa oświatowego i mają obowiązek spełniać warunki MEN (nadzoruje to prywatne przedszkola kuratorium). Warto jednak podkreślić, że mają dużo większą swobodę w organizacji i programie nauczania, co stanowi za główną zaletę, docenianą przez rodziców. 

Definicja i charakterystyka

• Finansowanie. Przedszkola prywatne są głównie finansowane z czesnego płaconego przez rodziców, a także dzięki dodatkom od władz lokalnych lub sponsorów.
• Program nauczania. Przedszkola prywatne mają większą elastyczność w kształtowaniu programu nauczania. Mogą wprowadzać innowacyjne metody dydaktyczne i wychowawcze, realizować programy autorskie, oraz oferować dodatkowe zajęcia i terapie.
• Warunki lokalowe i wyposażenie. Placówki tego typu mogą dysponować nowoczesnymi salami dydaktycznymi, placami zabaw, a także specjalistycznym sprzętem.
• Kadra pedagogiczna. Placówki te mogą także zatrudniać specjalistów, takich jak logopedzi, psycholodzy, terapeuci zajęciowi czy instruktorzy języków obcych.
• Grupy dzieci. Mniejsza liczba dzieci w grupach sprzyja też bardziej efektywnej nauce i rozwojowi społecznemu.

Kto zarządza przedszkolem prywatnym?

Jak wspomnieliśmy — placówki prywatne są własnością osób prywatnych. Może to obejmować osoby fizyczne, spółki, fundacje, stowarzyszenia czy organizacje non-profit (zobacz: Jak założyć prywatne przedszkole?). Ta niezależność pozwala tym samym na wiele innych, konkurencyjnych rozwiązań, które mogą być korzystne dla wielu rodziców. To oczywiście stawia pytanie: czy prywatne przedszkole czy się opłaca? Odpowiedź uzależniona jest głównie od decyzji właścicieli przedszkola, którzy decydują m.in. o czesnych, sposobie organizacji zajęć, metodach i sprzęcie. Warto jednak podkreślić, że istnieją dotacje na przedszkole prywatne, które mogą pomóc w organizacji własnej placówki. 

Zarządzanie placówką wymaga posiadania odpowiednich zezwoleń i spełniania wymogów prawnych określonych przez odpowiednie przepisy oświatowe. Osoba zarządzająca przedszkolem prywatnym często pełni rolę dyrektora i jest odpowiedzialna za m.in.

• Rekrutację kadry pedagogicznej.
• Organizację pracy przedszkola, w tym planowanie zajęć.
• Zapewnienie zgodności z przepisami prawa i bezpieczeństwa.
• Współpracę z rodzicami — tj. organizowanie spotkań i konsultacji, reagowanie na potrzeby dzieci i rodziców.

Różnice w zarządzaniu przedszkolami prywatnymi i publicznymi

Przedszkola prywatne są zarządzane przez podmioty prywatne, gdzie dyrektor lub właściciel ma dużą autonomię w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania placówki. Finansowanie pochodzi głównie z czesnego płaconego przez rodziców, a także z dotacji i sponsorów. Mają one elastyczność we wprowadzaniu własnych, innowacyjnych metod nauczania, a także oferują bardziej elastyczne godziny otwarcia, dostosowane do potrzeb rodziców. Choć muszą spełniać określone standardy oświatowe, mają większą swobodę w organizacji zajęć, co wynika m.in. z dostępności do specjalistów i narzędzi. 

Z kolei przedszkola publiczne są zarządzane przez gminy lub inne jednostki samorządu terytorialnego, a dyrektorzy podlegają bezpośrednio organom samorządowym. Ich finansowanie pochodzi głównie z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, a rodzice płacą tylko symboliczne opłaty.

Jak przebiega proces rekrutacji w przedszkolu prywatnym?

Proces rekrutacji do przedszkola prywatnego w naturalny sposób różni się od rekrutacji do placówek publicznych. Wynika to z przepisów prawa oświatowego, ale także ze sposobu organizowania grup i zajęć. Odchodzi tym samym proces przyznawania punktów rekrutacyjnych — w tym przypadku najważniejsze jest terminowe złożenie wniosku oraz uiszczenie niezbędnej opłaty rekrutacyjnej, która idzie na poczet czesnego. Warto oczywiście podkreślić, że proces rekrutacji może różnić się w zależności od placówki, dlatego też zawsze warto sprawdzić stronę internetową oraz wewnętrzny statut/regulamin. 

Jakie dokumenty są potrzebne do zapisania dziecka do przedszkola prywatnego?

• Wniosek o przyjęcie dziecka.
• Karta szczepień. Dokumentacja dotycząca szczepień dziecka, potwierdzająca, że dziecko zostało zaszczepione zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień.
• Informacje o specjalnych potrzebach edukacyjnych (jeśli dotyczy).
• Dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania. W niektórych przypadkach może być wymagane przedstawienie dokumentów, tj. rachunki za media, potwierdzające adres zamieszkania dziecka.
• Umowa o świadczenie usług edukacyjnych, określająca warunki przyjęcia, opłaty oraz zasady funkcjonowania przedszkola.

Jak wygląda proces składania wniosków oraz wyniki rekrutacji?

Podstawą do przyjęcia dziecka do przedszkola niepublicznego jest terminowe wypełnienie formularza zgłoszeniowego. Wniosek ten zazwyczaj można pobrać ze strony internetowej placówki lub odebrać osobiście. W niektórych wypadkach konieczne może być dołączenie dodatkowych dokumentów, tj. zaświadczenie o zatrudnieniu. Elementem rekrutacji jest także wpłacenie pierwszej zaliczki na poczet czesnego.

Program edukacyjny w przedszkolu prywatnym

Program nauczania w placówkach prywatnych charakteryzuje się dużą elastycznością i indywidualnym podejściem. Wynika to z faktu, że placówki często wprowadzają innowacyjne metody nauczania, kładąc nacisk na rozwój samodzielności, kreatywności i umiejętności społecznych. Programy te są bardziej zróżnicowane i mogą obejmować szeroki zakres dodatkowych zajęć, dzięki czemu dzieci mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań i talentów w sprzyjającym środowisku.

Rodzaje programów nauczania

Wśród tych najpopularniejszych, wyróżnić można:

• Prywatne przedszkole Montessori. Skupiają się na samodzielnej nauce dziecka, wykorzystując specjalistyczne materiały dydaktyczne.
• Programy Waldorfskie. Kładą nacisk na rozwój kreatywności i wyobraźni poprzez sztukę, muzykę i rękodzieło.
• Programy Reggio Emilia. Koncentrują się na projektach opartych na zainteresowaniach dzieci, promując eksplorację.
• Programy tradycyjne. Oparte na standardowych metodach nauczania, często zgodne z wytycznymi MEN.

Czym różni się program nauczania w przedszkolach prywatnych od tego w przedszkolach publicznych?

Przedszkola prywatne mając swobodę w tworzeniu i realizacji programów nauczania, co pozwala na wprowadzanie nowatorskich metod i podejść edukacyjnych. Natomiast przedszkola publiczne muszą realizować programy nauczania zgodne z wytycznymi Ministerstwa Edukacji, co sprawia, że są bardziej ujednolicone i mają mniej elastyczności w dostosowywaniu programu do indywidualnych potrzeb dzieci. To wynika także z większych (głównie finansowych) ograniczeń.

Jakie dodatkowe zajęcia są oferowane w przedszkolach prywatnych?

Przedszkola prywatne często oferują duży wachlarz zajęć dodatkowych, które mogą obejmować:

• Języki obce.
• Sztuka i muzyka. Zajęcia plastyczne, rysunek, malowanie, rzeźba, lekcje gry na instrumentach, śpiew, zajęcia muzyczne.
• Sport i rekreacja. Zajęcia gimnastyczne, taniec, joga dla dzieci, basen, sporty zespołowe.
• Terapie specjalistyczne. Logopedia, terapia zajęciowa, integracja sensoryczna, zajęcia z psychologiem.

Jak wygląda kadra pedagogiczna w przedszkolu prywatnym?

Nauczyciele w przedszkolach prywatnych są wysoko wykwalifikowani i posiadają różnorodne kompetencje, które pozwalają im na skuteczne wspieranie rozwoju dzieci. Zazwyczaj posiadają wykształcenie wyższe w dziedzinie pedagogiki przedszkolnej, wczesnoszkolnej lub specjalnej. Ze względu na duże koszta specjaliści ci często wykazują się większą wiedzą, kreatywnością i innowacyjnością. Nauczyciele często mają specjalizację w określonych obszarach. To sprawia, że są dobrze przygotowani do pracy z dziećmi o różnych potrzebach edukacyjnych i rozwojowych.

Jakie dodatkowe szkolenia i kursy doskonalące przechodzą nauczyciele w przedszkolach prywatnych?

Kursy zależą ściśle od obranej metody, oczekiwań i możliwości wybranej placówki. Zwykle jednak jest to:

• Kursy pedagogiki Montessori, Waldorf, Reggio Emilia.
• Szkolenia z zakresu integracji sensorycznej.
• Kursy z zakresu terapii behawioralnej.
• Szkolenia logopedyczne.
• Kursy z zakresu pierwszej pomocy.

Jak duże są grupy dzieci w przedszkolach prywatnych?

Przedszkola prywatne oferują dużo mniejsze grupy, dzięki czemu każdy maluch otoczony jest maksymalną troską i uwagę. Mniej przedszkolaków przypadających na jednego nauczyciela to zabieg celowy — tj. mniejsze grupy sprzyjają nauce, socjalizacji, indywidualności. Nauczyciel nie tylko baczniej obserwuje poczynania podopiecznego, ale także szybciej może reagować na konflikty i ewentualne problemy rozwojowe. Z racji wspomnianego już problemu wolnych miejsc w placówkach niepublicznych te często są przeludnione, a oferta mniejszych grup zdaje się być poważną zachętą dla rodziców i opiekunów. Średnia liczba dzieci w grupie w przedszkolach prywatnych wynosi zwykle od 10 do max. 15.

Jak wielkość grup wpływa na jakość opieki i edukacji w przedszkolach prywatnych?

W mniejszych grupach:

• nauczyciele mogą lepiej poznać każde dziecko, jego potrzeby i umiejętności, 
• poświęcają większą ilości czasu i uwagi każdemu dziecku, co sprzyja lepszemu zrozumieniu i wsparciu w rozwoju, 
• jest większa kontrola i nadzór, co przekłada się na wyższy poziom bezpieczeństwa dla dzieci.
• łatwiej jest zarządzać grupą i utrzymać porządek, co sprzyja lepszej komunikacji między nauczycielem a dziećmi oraz między samymi dziećmi.
• nauczyciele mają możliwość stosowania bardziej zróżnicowanych i kreatywnych metod nauczania,

Ile kosztuje przedszkole prywatne?

Podstawą placówki prywatnej jest cykliczne, comiesięczne czesne. Opłaty te mają formę subskrypcji, która opłaca w ten sposób naukę i opiekę nauczycieli. Wartość czesnego różni się w zależności od lokalizacji, liczby grup, ilości dzieci, kompetencji nauczycieli, metod nauczania itd. Zdarza się więc, że opłata w małych miejscowościach jest nawet kilkukrotnie niższa niż w dużych miastach. Średnie koszty czesnego w przedszkolach prywatnych w Polsce mogą wynosić od około 700 do nawet 3000 złotych miesięcznie. 

Co obejmuje czesne w przedszkolach prywatnych?

• Podstawowa opieka i edukacja oraz realizacja programów edukacyjnych zgodnych z wytycznymi Ministerstwa Edukacji Narodowej.
• Posiłki
• Zajęcia dodatkowe — np. języki obce, zajęcia sportowe, muzyczne, plastyczne czy taneczne.
• Opieka medyczna
• Materiały dydaktyczne, tj. podręczniki, zeszyty, przybory plastyczne oraz inne materiały niezbędne do realizacji zajęć edukacyjnych i kreatywnych.
• Ubezpieczenie.

Jakie dodatkowe opłaty mogą występować w przedszkolach prywatnych?

• Opłata rejestracyjna za zapisanie dziecka do przedszkola — często traktowana potem na poczet czesnego.
• Zajęcia dodatkowe poza “pakietem”. 
• Wycieczki i wydarzenia specjalne.
• Opłaty za opiekę w dni wolne i wakacje — jeśli przedszkole oferuje taką opiekę. 

Czy przedszkola prywatne pobierają opłaty za zajęcia pozalekcyjne i wycieczki?

Tak. Choć podstawowe czesne w przedszkolu prywatnym często obejmuje standardowe zajęcia edukacyjne i opiekę, dodatkowe aktywności mogą być rozliczane osobno — zwłaszcza jeśli rodzic chce, aby jego dziecko uczestniczyło w kilku zajęciach. Przykładowe zajęcia pozalekcyjne z dodatkową opłatą to np. nauka dodatkowego języka obcego czy warsztaty artystyczne. Ta sama zasada obejmuje wycieczki i wyjścia grupowe — np. wyjścia do teatru, zoo, muzeów itd.

Jak wybrać przedszkole prywatne?

Wybór przedszkola prywatnego jest równie ważny, co publicznego. Mitem jest, że każda placówka płatna jest taka sama, a za sam fakt płacenia otrzymuje się zawsze najwyżej jakości wsparcie edukacyjne i rozwojowe. Rynek rządzi się swoimi prawami, a obok doskonałych placówek pojawiają się również te mniej prestiżowe. 

Jakie kryteria należy wziąć pod uwagę przy wyborze przedszkola prywatnego?

• Lokalizacja
• Kadra pedagogiczna — kwalifikacje, doświadczenie oraz podejście nauczycieli do dzieci.
• Program edukacyjny i metody nauczania, które są stosowane.
• Bezpieczeństwo — zarówno w budynku, jak i na placu zabaw.
• Warunki lokalowe, tj. czystość, stan techniczny budynku, wyposażenie sal oraz dostęp do przestrzeni do zabawy i nauki.
• Indywidualne podejście i wielkość grup.
• Komunikacja z rodzicami.

Jakie znaczenie mają opinie i reputacja przedszkola prywatnego?

Opinie i reputacja przedszkola prywatnego są niezwykle ważne przy podejmowaniu decyzji o wyborze placówki. Pozytywne opinie innych rodziców mogą świadczyć o wysokiej jakości opieki i edukacji w przedszkolu. Warto w tym procesie np. otrzymać rekomendacje znajomych i rodziny, poznać opinie w internecie, zapoznać się z rankingami lokalnymi.

Przedszkola prywatne: Plusy i minusy, które warto rozważyć

Jak zawsze — decyzja o wyborze placówki prywatnej pociąga za sobą zarówno szereg korzyści, jak i wad. Które z nich mogą być decydujące?

Jakie są główne zalety przedszkoli prywatnych?

• Mniejsze grupy dzieci, dzięki którym nauczyciel może poświęcić więcej uwagi każdemu dziecku.
• Bogata oferta edukacyjna, np. nauka języków obcych, zajęcia muzyczne, taneczne, sportowe czy artystyczne.
• Lepsze warunki lokalowe — prywatne przedszkola dysponują nowoczesnymi, dobrze wyposażonymi budynkami i przestrzeniami do zabawy.
• Indywidualne podejście do potrzeb i zainteresowań poszczególnych dzieci.
• Elastyczność w godzinach otwarcia, co może być korzystne dla pracujących rodziców. Zwykle zajęcia prowadzone są od wczesnych godzin porannych (około 7:00-8:00) do późnych godzin popołudniowych (około 17:00-18:00)
• Wyższa jakość opieki, tj. wiele prywatnych przedszkoli zatrudnia wysoko wykwalifikowaną kadrę, co przekłada się na lepszą jakość opieki i edukacji.

Jakie są główne wady przedszkoli prywatnych?

• Wyższe koszty
• Brak jednolitych standardów  tj. jakość przedszkoli prywatnych może być bardzo zróżnicowana, ponieważ nie podlegają one takim samym regulacjom.
• Dodatkowe opłaty, np. za zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, materiały edukacyjne i inne usługi.
• Zmienność kadr, co może wpływać na stabilność opieki i edukacji.
• Mniejsza dostępność
• Elitarność — przedszkola prywatne stają się dostępne tylko dla zamożniejszych rodzin.

Podsumowanie i wnioski

Przedszkola prywatne stanowią alternatywę dla placówek publicznych, oferując często wyższy standard opieki i edukacji, większą elastyczność programową oraz lepsze warunki lokalowe. Są jednak droższe, a ich dostępność może być ograniczona przez lokalizację i koszty. 

W przedszkolach prywatnych, oprócz podstawowego czesnego, mogą występować różne dodatkowe opłaty związane z zajęciami pozalekcyjnymi, wycieczkami oraz innymi dodatkowymi usługami. Zawsze warto dokładnie zapoznać się z ofertą i polityką finansową danej placówki, aby uniknąć niespodzianek i odpowiednio zaplanować budżet na edukację dziecka.

[1] Zakładanie i prowadzenie placówek wychowania przedszkolnego, MEN, Gov.pl

[2] Finansowanie placówek wychowania przedszkolnego, MEN, Gov.pl