Czy przedszkole może odmówić przyjęcia dziecka z orzeczeniem?

Orzeczeniem objęte są dzieci z niepełnosprawnością ruchową lub umysłową. Jest to prawne potwierdzenie, iż maluch boryka się z ograniczeniami, co z kolei ma upoważnić go do licznych świadczeń, uprawnień, ulg, zwolnień i dedykowanych programów czy zajęć, m.in. prowadzonych w przedszkolu.

No właśnie, jak czuje się dziecko z orzeczeniem w przedszkolu, na jakie wsparcie może liczyć? Czy placówka może odmówić przyjęcia dziecka w potrzebie kształcenia specjalnego?

Co to jest kształcenie specjalne w przedszkolu?

Pod mianem kształcenia specjalnego rozumie się dedykowany program wychowania i nauczania, który dostosowuje się do zarówno indywidualnych potrzeb, jak i potrzeb całej grupy. W organizowaniu zajęć bierze się pod uwagę m.in. potrzeby rozwojowe, edukacyjne, psychologiczne i psychofizyczne. Ich zadaniem jest zapewnić optymalne warunki do nauki i – gdy jest to konieczne – objąć dzieci dodatkową opieką i programami.

Czy przedszkola są zobowiązane do przyjmowania dzieci z orzeczeniem?

Dziecko w potrzebie kształcenia specjalnego może liczyć na takie same wsparcie i proces edukacji, co dziecko bez orzeczenia. Co za tym idzie – każde przedszkole niepubliczne ma w obowiązku zapewnić dzieciom z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację programu wychowania przedszkolnego. Program ten powinien być dobrane pod indywidualne potrzeby rozwojowe i zalecenia zawarte w orzeczeniu. Dokładnie o tym mówi art. 177 ustawy o Prawie oświatowym.

Jakie są kryteria, którymi przedszkole musi się kierować przy przyjmowaniu dzieci z orzeczeniem?

Przedszkole, zgodnie z § 5 rozporządzeniem MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych musi pamiętać, że w ich obowiązku jest zapewnić realizację zaleceń, które wskazuje się w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

W przyjmowaniu dzieci, posiadających orzeczenie, przedszkole musi więc kierować się m.in. dostępnością odpowiednich środków do tejże nauki – tj. z uwzględnieniem sprzętu i warunków dydaktycznych. W obowiązku placówki leży również udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz stworzenie dedykowanego programu (tzw. indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny). Przyjmując niepełnosprawne maluchy placówka musi mieć pewność, że zapewni doskonałą integrację z innymi rówieśnikami i będzie w stanie nauczyć dziecko samodzielności.

Jakie zabezpieczenia zapewniają przedszkola dzieciom z orzeczeniem?

Przedszkole przede wszystkim zapewnia bezpłatną opiekę nad dzieckiem, które ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dodatkowo przedszkole ma w obowiązku zapewnić wszystkim dzieciom pełne poczucie bezpieczeństwa – w ujęciu fizycznym i psychicznym. Dlatego też cały budynek musi przestrzegać norm i przepisów BHP i PPOŻ, a maluch powinien liczyć na pełne wsparcie – np. w postaci pomocy psychologiczno-pedagogicznej i zajęć o charakterze terapeutycznym.

Jakie wsparcie oferują przedszkola dzieciom z orzeczeniem o niepełnosprawności?

Placówki edukacyjne mają w obowiązku dostosować nie tylko swój program nauczania, ale także budynek, sale edukacyjne czy łazienki do potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną czy ruchową. Tak oto konieczna jest m.in. likwidacjabarier architektonicznych i technicznych. Stworzenie wind, wjazdów i niskich progów to działania dla dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Nauczyciele powinni także oferować wsparcie w wykonywaniu szeregu codziennych czynności, które mogą być zbyt trudne dla dziecka.

Dodatkowo dzieci z orzeczeniem powinny korzystać z adekwatnych dla siebie form wsparcia rozwojowego i motorycznego. Mowa tu zarówno o pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jak i o zajęciach specjalistycznych, które koncentrują się na np. rozwoju sensorycznym. Wszystko to powinno bazować na stałym kontakcie na linii przedszkole – rodzic.

Jakie są prawa rodziców dzieci z orzeczeniem?

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej jasno wskazuje, że rodzice mogą liczyć na takie same warunki przyjęcia dziecka z orzeczeniem, jak w przypadku dzieci bez orzeczenia. Oznacza to, że w publicznych przedszkolach edukacja jest darmowa, a sama placówka dostarcza pełnego wsparcia – m.in. z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Dodatkowo kodeks pracy daje rodzicom dzieci z niepełnosprawnością dodatkowe usprawnienia (np. ruchomy czas pracy). Idzie to w parze z dodatkowymi świadczeniami – np. pielęgnacyjnego, które w 2022 roku to 2119 zł miesięcznie lub dofinansowania do rehabilitacji (do 90,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia).

• Jak przygotować swoje dziecko do przedszkola?

Do jakiego wieku dziecko niepełnosprawne w przedszkolu?

Według artykułu 32 ust. 2 Prawa oświatowego – dziecko posiadające orzeczenie może być objęte wychowaniem przedszkolnym również powyżej „standardowego wieku” – tj. 7 lat. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej wskazuje że proces ów nie może trwać dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, gdy dziecko kończy 9 lat.

Co należy się dziecku z orzeczeniem o niepełnosprawności w przedszkolu?

• Dziecko z orzeczeniem powinno uczestniczyć w odpowiednio zorganizowanych zajęciach rozwijających. Cały program powinien uwzględniać m.in. możliwości psychofizyczne uczniów oraz dokładne zalecenia i wytyczne, umieszczone w orzeczeniu (w szczególności zajęcia rewalidacyjne).
• Rodzicom i dzieciom należy się całkowicie bezpłatne i kompletne wsparcie (zarówno w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jak i rozwoju fizycznego, sensorycznego etc.).
• Tematy przeprowadzonych zajęć należy dostosować do potrzeb dziecka oraz do rówieśników – np. w przypadku zajęć grupowych.Wszystko to wymaga ujednolicenia sposobu współdziałania nauczycieli, ale także skompletowania kompetentnej, doświadczonej kadry, zdolnej do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej czy ściśle edukacyjnej.

Co to jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim?

Inaczej upośledzenie umysłowe lekkie – określenie stosowane w przypadku poziomu intelektualnego osób dorosłych, charakterystycznego dla 12 roku życia. Jest to forma deficytu intelektualnego, którego występowanie nie ogranicza samodzielności czy zaradności społecznej.

Ile przedszkole dostaje na dziecko niepełnosprawne?

To zależy. W wycenie dotacji bierze się pod uwagę poziom i rodzaj niepełnosprawności przedszkolaka. Docelowo dotacja oświatowa przysługuje wyłącznie w przypadku przedszkola niebędącego przedszkolem specjalnym. Kwota ta docelowo powinna być przeznaczona na wydatki związane z realizacją zadań, umieszczonych w orzeczeniu.

Jakie prawa ma dziecko z orzeczeniem?

Dziecko z orzeczeniem w przedszkolu ma takie same prawa, jak dziecko bez owego orzeczenia. Oznacza to, że m.in. przysługuje mu prawo do procesu adaptacji w towarzystwie rodziców, a także do uczestniczenia w zajęciach specjalistycznych.

Ile godzin w przedszkolu dziecko z orzeczeniem?

Obecne przepisy z zakresu prawa oświatowego nie określają tygodniowego wymiaru godzin, dot. wsparcia udzielanego dzieciom w przedszkolu.

Bibliografia:

[1] Dz.U. 2017 poz. 1578, § 5 rozporządzeniem MEN z 9 sierpnia 2017 r.