Ile posiłków powinno być w przedszkolu?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016[1] doprecyzowuje i niejako narzuca konkretne przepisy i regulacje, dotyczące żywienia zbiorowego w placówkach szkolnych i przedszkolnych. Okazuje się bowiem, że oprócz edukacji, opieki i wychowywania, na przedszkolnych barkach spoczywa odpowiednie żywienie dzieci, które powinny mieć zapewnione pełnowartościowe, smaczne i zdrowe posiłki. Jak zatem wygląda jedzenie w przedszkolu? Ile posiłków dziennie musi zapewnić placówka w ramach żywienia zbiorowego dzieci? Co mówią o tym przepisy Ministra Zdrowia?

Jaka jest piramida żywieniowa dla przedszkola?

Piramida Zdrowego Żywienia dzieci to sposób na przedstawienie uproszczonych, aktualnych norm żywienia. Jej realizacja zwiększa szansę na poprawny rozwój, zdrowie oraz zachowanie sprawności — już od pierwszych lat życia. Przestrzeganie odpowiednich zasad ma zagwarantować spożywanie niezbędnych makro- i mikroskładników, a także dostarczać składników mineralnych i witamin, które są niezbędne do wzrostu, budowy odporności czy pracy układu nerwowego. Z założenia Piramida jest kierowana wyłącznie do osób zdrowych, bez indywidualnych zaleceń żywieniowych czy medycznych.

Według Piramidy Żywienia Dzieci[2] poszczególne poziomy prezentują się w sposób następujący:

1. Aktywność fizyczna jest podstawą zdrowego trybu życia. Dzieciom zaleca się co najmniej 60 minut aktywności dziennie.
2. Owoce i warzywa — powinny być spożywane w proporcji: ¾ warzywa i ¼ owoce.
3. Produkty zbożowe — tj. pieczywo, kasza, płatki zbożowe.
4. Produkty mleczne i nabiał — w przypadku dzieci w intensywnym etapie wzrostu rekomenduje się pić 2-3 szklanki mleka dziennie (lub innych produktów mlecznych).
5. Produkty białkowe — tj. mięso, ryby, jaja.
6. Tłuszcze (np. nasiona roślin strączkowych), będące źródłem energii.

Przy tym wszystkim dzieci i młodzież w wieku szkolnym powinny pić co najmniej 1,5 litrów wody dziennie.

Ile posiłków powinno być zapewnianych dzieciom w przedszkolu i jakie są główne posiłki w ciągu dnia?

Według zaleceń: standardowy, dzienny jadłospis dziecka powinien być złożony z pięciu posiłków — tj. śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja. Każdy z nich powinien być serwowany o stałych porach, najlepiej z uwzględnieniem trzy–czterogodzinnych przerw.

• Leśne przedszkole – nauka i zabawa w otoczeniu natury

Zwykle w przedszkolu twojego dziecka serwuje się trzy posiłki — tj. śniadanie, obiad i podwieczorek. Rodzice mogą więc (ale nie muszą) dać dziecku przed wyjściem do przedszkola lekką, małokaloryczną przekąską, która pozwoli maluchowi w spokoju poczekać na śniadanie, serwowane w placówce.

Jakie są zalecane godziny podawania posiłków w przedszkolu?

Harmonogram posiłków w danym przedszkolu jest uzależniony od sposobu organizowania zajęć, trybu pracy i dyżurów. Nie ma więc odgórnych, sztywnych wytycznych, które powielają się w każdej placówce.

Szkolny tryb żywienia dzieci w wieku przedszkolnym zwykle sprowadza się do:

• śniadania, serwowanego w godzinach od 8 do 9:00,
• podwieczorku, który podaje się do godziny 11:00,
• obiadu, serwowanego w godzinach od 12:30 do 14:00.

Dyrektor placówki oraz kadra nauczycieli jest w obowiązku przedstawić przedszkolne menu oraz wszelkie informacje dotyczące cateringu i sposobu pracy intendentki.

Jakie są wytyczne dotyczące jakości posiłków w przedszkolu?

Dzieci w wieku przedszkolnym rozwijają się w dynamicznym tempie. Dlatego też tak ważne jest dostarczanie im wartościowych, zbilansowanych posiłków, które bazują na węglowodanach, białku, tłuszczach, a także witaminach i minerałach. Oprócz balansowania makroskładników należy więc zadbać o kaloryczności posiłków, której pilnuje wykwalifikowana intendentka. Ostatecznie posiłek dziecka dostarcza energii, dba o układ nerwowy, wspiera koncentrację, a tym samym — dba o naukę i rozwój.

Ogólne wytyczne wskazują, że żywienie w przedszkolu powinno wyglądać w sposób następujący:

• Śniadanie — powinno bazować na węglowodanach, białku i tłuszczach. Zwykle składa się z pełnoziarnistego pieczywa z dodatkiem chudego mięsa i warzyw, albo z owoców. Niektóre placówki alternatywnie serwują płatki śniadaniowe bez cukru oraz odpowiednie porcje mleka.
• Drugie śniadanie — najczęściej są to sezonowe owoce.
• Obiad — zupa (np. rosół z makaronem) oraz drugie danie, złożone z białka (np. piersi z kurczaka), i węglowodanów (np. ziemniaczków). Docelowo obiad powinien zawierać warzywo — np. gotowaną marchewkę lub brokuła.

Niektóre placówki serwują także niewielki deser — np. w postaci jogurtu naturalnego albo musu owocowego. Przez cały dzień dzieci w przedszkolu mają także dostęp do wody, naturalnych soków owocowych i niesłodzonych herbat. Napoje przygotowywane są z naturalnych składników, które pozbawione są syropy glukozowego i słodzików.

Tak komponowane posiłki bogate są w składniki mineralne i makroskładniki, nad którymi czuwa zespół specjalistów. Ich rolą jest planować i komponować posiłki dla dzieci, zgodnie z wytycznymi Instytutu Żywności i Żywienia Dziecka oraz zapisami prawnymi, które narzuca Prawo Oświatowe. Intendentka uwzględnia więc specyficzne wymogi danej grupy wiekowej, a także budżet, preferencje dzieci oraz indywidualne zalecenia dietetyczne, zgłoszone przez rodziców (np. alergie pokarmowe).

Jakie są korzyści zdrowotne wynikające z dostarczania dzieciom odpowiedniej ilości posiłków w ciągu dnia?

Dzieci mają konkretne wymagania żywieniowe, co bezpośrednio wynika z tempa ich rozwoju oraz wyjątkowych potrzeb organizmu. Zbilansowane, regularne posiłki niosą więc za sobą szereg korzyści, tj.

• dostarczanie niezbędnych składników mineralnych i odżywczych,
• wsparcie rozwoju i wzrostu dziecka,
• stabilny poziom energii oraz utrzymanie stałego poziomu cukru we krwi,
• lepsza koncentracja i wsparcie dla zdolności poznawczych,
• poprawa funkcji mózgu — składniki odżywcze, takie jak kwasy tłuszczowe omega-3, żelazo i witaminy wspierają pracę OUN,
• zapobieganie otyłości dziecięcej,
• kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych.

Bibliografia:

[1] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 – Dz.U. z 2016 r. poz. 1154

[2] Piramida Zdrowego Żywienia dla dzieci, GOV [dostęp online: https://www.gov.pl/web/psse-wrzesnia/piramida-zdrowego-zywienia-dla-dzieci]