Ile czasu przedszkolak powinien spędzać na świeżym powietrzu?

Świeże powietrze m.in. zwiększa ilość tlenu dostarczanego do mózgu, co poprawia koncentrację, przyczynia się do poprawy samopoczucia, wspiera zdrowy sen, pomaga w produkcji melatoniny i pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego. Z tego też względu zaleca się, aby dzieci regularnie przebywały i bawiły się na świeżym powietrzu. Jak na to zapatruje się WHO i AAP? Ja organizować zabawę na zewnątrz?

Ile czasu przedszkolak powinien spędzać na świeżym powietrzu?

Statystycznie przedszkolak powinien spędzać na świeżym powietrzu co najmniej 1-2 godziny dziennie. Ten czas powinien być rozłożony na różne aktywności, takie jak zabawa, spacer czy zajęcia sportowe, tak aby wspierać rozwój motoryczny i sensoryczny dzieci do lat 6.

Rekomendacje dotyczące czasu spędzanego na świeżym powietrzu

Specjaliści — lekarze, pedagodzy, psycholodzy, terapeuci — zalecają, aby dzieci w wieku przedszkolnym spędzały codziennie czas na świeżym powietrzu. Czas ten powinien być poświęcony na swobodną zabawę, ruch oraz kontakt z naturą — w możliwie jak najbardziej naturalny i swobodny sposób.

Zalecenia WHO i AAP

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP), dzieci w wieku przedszkolnym powinny spędzać minimum 180 minut dziennie na aktywności fizycznej o różnej intensywności, w tym co najmniej godzinę na aktywnościach o umiarkowanej i wysokiej intensywności — oczywiście najlepiej na świeżym powietrzu.

WHO i AAP rekomendują także, aby czas spędzany na świeżym powietrzu był codzienną rutyną. Aktywności na zewnątrz powinny być częścią zbalansowanego stylu życia, wspomagając zarówno rozwój fizyczny, jak i psychiczny, a także wspierając zdrowe nawyki na przyszłość.

Wpływ czasu spędzanego na świeżym powietrzu na zdrowie dzieci

Czas spędzany na świeżym powietrzu ma kluczowe znaczenie, wspierając tym samym:

• poprawę zdrowia fizycznego, w tym wzmocnienie układu odpornościowego, 
• rozwój motoryczny,
• lepszą kondycję serca i płuc,
• prawidłowy rozwój kości dzięki ekspozycji na światło słoneczne, które wspomaga produkcję witaminy D,
• samopoczucie dziecka, 
• mniejszy stres,
• rozwój emocjonalny, 
• rozwój społeczny — zabawa na zewnątrz pomaga w budowaniu relacji z rówieśnikami.

Dlaczego dzieci przedszkolne powinny spędzać czas na świeżym powietrzu?

Świeże powietrze to nieograniczone możliwości kreatywnej zabawy, swobodnego ruchu, spędzania czasu z rówieśnikami i nauki otaczającej przyrody. Dlatego też przedszkolaki powinny regularnie spędzać czas na świeżym powietrzu, ponieważ ma to ogromne znaczenie dla ich wszechstronnego rozwoju społecznego, fizycznego i emocjonalnego. Podwórko czy plac zabaw to także idealne odskocznia od sali zabaw — zwłaszcza w przypadku bardzo aktywnych dzieci. 

Dr Fiona Bull, kierownik programu ds. nadzoru i profilaktyki chorób niezakaźnych w WHO dodaje: „Zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie czasu spędzanego w bezruchu oraz zapewnienie odpowiedniej jakości snu u małych dzieci przyczyni się do poprawy ich zdrowia fizycznego i psychicznego, a także ogólnego samopoczucia. Te działania mogą również zapobiec otyłości i chorobom z nią związanym w późniejszym życiu”.

Korzyści zdrowotne i rozwój fizyczny

Przebywanie na świeżym powietrzu pomaga w:

• ogólnej kondycji fizycznej dzieci, 
• tworzeniu nowych aktywności na zewnątrz, tj. bieganie, 
• wzmacnianiu mięśnie i kości, 
• rozwijaniu koordynację ruchową i zdolności motorycznych,  
• wpływa korzystnie na pracę układu krążenia i oddechowego, dostarczając więcej tlenu do organizmu, 
• poprawia wydolność serca oraz płuc, 
• budowaniu interakcji z rówieśnikami,
• redukuje także ryzyko otyłości i problemów zdrowotnych, wynikających z siedzącego trybu życia.

Rozwój emocjonalny i społeczny

Zabawa na świeżym powietrzu pomaga przedszkolakom w rozwijaniu umiejętności interpersonalnych, tj. współpraca, zdrowa rywalizacja, komunikacja i rozwiązywanie konfliktów. Interakcje z rówieśnikami podczas zabaw grupowych uczą dzieci radzenia sobie z emocjami, budują ich poczucie empatii i umiejętność negocjacji. Dodatkowo aktywność na świeżym powietrzu redukuje poziom stresu, buduje pewność siebie i poprawia nastrój.

Jak organizować czas przedszkolaka na świeżym powietrzu?

Organizacja czasu przedszkolaka na świeżym powietrzu może obejmować zarówno zabawę, jak i naukę, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa. Zajęcia na zewnątrz powinny być zróżnicowane i dostosowane do potrzeb rozwojowych dzieci, wieku i oczywiście do pogody. Warto oprócz dużej swobody, zorganizować maluchom aktywności, które będą nastawione na rozwijanie konkretnych umiejętności, tj. rywalizacja czy praca w grupie. Przykładem takich aktywności jest tor przeszkód czy gra w klasy.

Organizacja dnia w przedszkolu

Czas na świeżym powietrzu powinien być stałym elementem codziennej rutyny przedszkolaka. W przedszkolu może to obejmować poranne lub popołudniowe spacery,  które są na stałe wpisane w dzienny harmonogram. Wiele placówek organizuje dwa wyjścia na zewnątrz – jedno przed obiadem, a drugie po.

Zajęcia obowiązkowe i dowolne na świeżym powietrzu

Zajęcia obowiązkowe organizowane są z myślą o wszystkich dzieciach, a dowolne — dla maluchów, które mają ochotę przebywać na zewnątrz. Do zajęć obowiązkowych mogą należeć gry ruchowe, ćwiczenia gimnastyczne, spacery edukacyjne. W przypadku zajęć dowolnych proponuje się m.in. swobodną eksplorację, zabawę indywidualną lub w grupach.

Bezpieczeństwo dzieci i warunki atmosferyczne

Niezmiennie należy zadbać o to, aby dzieci były zawsze pod opieką dorosłych, a miejsce zabawy było bezpieczne. Place zabaw powinny być dostosowane do wymagań maluchów, a aktywności powinny być uzależnione od np. warunków atmosferycznych. Przykładowo zimą trzeba zadbać o odpowiedni ubiór warstwowy, a przy niższych temperaturach ograniczyć czas spędzany na zewnątrz. Latem z kolei należy zadbać o odpowiednie nawodnienie maluchów, organizując aktywności z dala od największego nasłonecznienia i najwyższych temperatur. 

[1] To grow up healthy, children need to sit less and play more” opublikowanego 24 kwitnia 2019 na stronie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)