Co grozi nauczycielowi za pozostawienie dziecka bez opieki?

Maluch w przedszkolu potrzebuje maksymalnej uwagi, wsparcia i pomocy ze strony dorosłych. Dlatego też nauczyciele, oprócz organizowania zajęć, przeprowadzania procesu adaptacyjnego, zabawy i budowania odpowiedniej atmosfery muszą zadbać o bezpieczeństwo rozbrykanych maluchów. Pod względem bezpieczeństwa rozumie się przede wszystkim doglądanie i zajmowanie się dzieckiem przez cały jego pobyt w placówce. Absolutnie zakazane jest pozostawienie dzieci bez opieki. Dlaczego? Co na to mówią przepisy? Przeczytał cały artykuł, aby znaleźć odpowiedzi na te pytania!

Jakie są główne obowiązki nauczyciela w kontekście opieki nad dziećmi w przedszkolu?

Głównym obowiązek nauczyciela jest zapewnić bezpieczeństwo wszystkim dzieciom. Ważna jest więc ochrona zdrowia i życia, np. poprzez uniemożliwienie maluchom dotykania kontaktów elektrycznych i ostrych narzędzi. Ważne jest więc, aby nauczyciele obserwowali dzieci, reagowali na je potrzeby, doglądali ich podczas nauki, zabawy, jedzenia oraz korzystania z toalety.

Oprócz opieki nauczyciel odpowiada za edukację i wsparcie rozwoju dziecka. Musi więc dostosowywać ćwiczenia i zabawy nie tylko pod potrzeby i umiejętności przedszkolaków, ale także pod program, narzucony przez ME. W całym tym procesie pedagog ma obowiązek informować rodziców o postępach i problemach dziecka.

Dlaczego bezpieczeństwo dzieci jest priorytetem w placówkach oświatowych?

Bezpieczeństwo dzieci jest priorytetem zarówno w szkole, jak i w oddziałach przedszkolnych. Placówka pełni bowiem nie tylko rolę wychowawczą, ale i opiekuńczą, dlatego też w trakcie zajęć i ćwiczeń kluczowe jest m.in. ograniczenie dostępu do ostrych przedmiotów, prądu, gorących elementów. Biorąc więc pod uwagę, że przedszkolaki są całkowicie zależne od dorosłych — ochrona zdrowia i życia jest fundamentem ich rozwoju i dobrego samopoczucia.

Jakie są konsekwencje prawne pozostawienia dziecka bez opieki przez nauczyciela?

Konsekwencje niedopilnowania dziecka w szkole mogą obejmować zarówno dyscyplinarne postępowanie zawodowe, jak i nałożenie grzywny. W skrajnych, poważnych przypadkach naruszeń, na skutek których doszło do uszczerbku zdrowia lub życia może być podjęcie nawet postępowanie karne (§ 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3). Nauczyciel może również stracić prawo do wykonywania zawodu, jeśli sąd uzna, że naruszenia wynikały np. z celowego działania i świadomego zaniechania swoich obowiązków (§ 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5).

Przykładowo o zakresie i konsekwencjach mówi art. 63 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela, który stanowi, że nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzystać musi z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r.

Za nieprzestrzeganie tych obowiązków grozi odpowiedzialność:

• cywilna,
• pracownicza (porządkowa oraz materialna — nałożona jest na zasadach ogólnych — tj. gdy na skutek niewykonania obowiązków pracowniczych wyrządzi szkodę majątkową),
• karna.

Jakie naruszenia obowiązków nauczyciela mogą prowadzić do incydentów w przedszkolu?

Naruszenia obowiązków dotyczyć mogą szeregu działań, które docelowo doprowadzają do złamania prawa czy naruszeń bezpieczeństwa. Do wszelkich niepożądanych incydentów doprowadzić może m.in. brak właściwego nadzoru, niewłaściwa reakcja (lub jej brak) na niebezpieczne sytuacje, lekceważenie samopoczucia i zgłaszanych przez uczniów problemów, niewystarczające zabezpieczenie środowiska oraz niezastosowanie się do procedur bezpieczeństwa.

Konkretnie, za przykład posłużyć może:

• brak pomocy podczas korzystania z toalety,
• pozostawienie dziecka na huśtawkach,
• brak reakcji na zgłoszone, gorsze samopoczucie,
• nieudzielanie ważnych informacji (dot. dziecka) rodzicom,
• celowe nieplanowanie remontów obiektów szkolnych,
• niedostosowanie przedszkola do potrzeb małych dzieci — np. poprzez pozostawienie odsłoniętych instalacji.

Więcej o tym rozprawia m.in. art. 5 ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy o systemie oświaty, który określa zadania organu prowadzącego szkołę lub placówkę.

Jakie normy i regulacje regulują kwestie opieki nad dziećmi w przedszkolach?

O opiece, bezpieczeństwie i nałożonych odgórnie obostrzeniach mówią zapisy prawne, m.in.:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r.)
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty. ( Dz. U. z 2022 r. oraz z 2023 r.)
• Ustawa z dnia 10 marca 2023r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 [1].

Kiedy nauczyciel odpowiada za ucznia?

Nauczyciel (i dyrektor) odpowiada za ucznia w czasie godzin szkolnych i podczas wszelkich innych zajęć, zorganizowanych przez szkołę — tj. także podczas zajęć dodatkowych. Zapis ten obejmuje to każdego malucha, który przekracza próg terenu szkoły.

• Czego nie wolno przedszkolance?

Co ważne — za szkodę majątkową (np. zagubienie lub zniszczenie rzeczy), która powstała w szkole lub w trakcie zabaw, odpowiedzialność ponosi nauczyciel. Rodzice w takiej sytuacji mogą prosić przedszkole o zwrot należności za powstałe szkody.

Bibliografia:

[1] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz.U. 2003 nr 6 poz. 69