Za co dostaje się punkty do przedszkola?

Jednym z największych wyzwań polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej jest zapewnienie wystarczającej ilości bezpłatnych placówek edukacyjnych. Dlaczego? Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny – obecnie w naszym kraju dominuje model rodziny, w którym to obydwoje rodziców pracuje zawodowo. Wraz z chęcią podejmowania kariery – nie rośnie znacząco ilość dostępnych placówek, przez co wiele gmin i miast stoi przed nie lada wyzwaniem organizacyjnym i finansowym. Nie ułatwia z pewnością postanowienie polskiej oświaty, która narzuca, że gminy stoją w obowiązku zapewnienia miejsca wszystkim, chętnym dzieciom powyżej 3. roku życia.

Aby ułatwić pracę oddziałów przedszkolnych i jednocześnie aby usprawnić proces rejestracji – wprowadzono tzw. punkty rekrutacyjne. W ogólnym założeniu: im więcej punktów uzbiera maluch, tym większe jest prawdopodobieństwo uzyskania pozytywnej decyzji ze strony dyrektora i wybranej placówki. Punkty są więc alternatywą dla zapisów na zasadzie „kto pierwszy, ten lepszy”.

Jak dokładnie wygląda przyznawanie punktów w placówkach? Co ma wpływ na pozytywne rozpatrzenie przyjęcie dziecka do wybranego przedszkola? Jak na to zapatrują się kryteria ustawowe i samorządowe?

Jaki jest system punktowy w przedszkolu?

Wbrew panującym mitom – o przyjęciu dziecka nie decyduje kolejność zgłoszeń, a ilość zebranych punktów w procesie rekrutacji. Ich celem jest lepiej zorganizować proces i zmniejszyć ryzyko ewentualnych nieporozumień, wynikających z nieoczywistych reguł rekrutacyjnych.

Docelowo więc przedszkola przyznają punkty za spełnienie poszczególnych kryteriów – ustawowych i samorządowych – tworząc tym samym listę dzieci przyjmowanych w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego.

Kryteriom ustawowym odpowiada liczba 260 punktów za każdy, spełniony „warunek”. Liczbę punktów przypisaną innym (indywidualnie ustalanym) kryteriom ustalają samorządy. Zanim więc podejmiesz się procesu rekrutacji i zanim dojdzie do ogłoszenia listy dzieci przyjętych, warto zapoznać się z dokładnymi zasadami i harmonogramem, które wprowadzono na terenie gminy lub miasta. Ten dostępny jest na stronie internetowej urzędu oraz bezpośrednio w wybranej placówce (np. bezpośrednio u dyrektora przedszkola).

Jakie są kryteria otrzymywania punktów?

Kryterium ustawowym, uwzględniającym po 260 pkt, są:

• rodziny wielodzietnej – wielodzietności rodziny kandydata należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami,
• niepełnosprawność kandydata – tu należy przedstawić dokumenty mówiące o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez odpowiednie organy i specjalistów,
• niepełnosprawność jednego rodzica – o dowolnym stopniu niepełnosprawności,
• niepełnosprawność obojga rodziców,
• niepełnosprawność rodzeństwa,
• samotnym wychowywaniu dziecka – opiekun prawny dziecka musi przedstawić dodatkowe dokumenty, mówiące o niewychowywaniu żadnego dziecka wspólnie z małżonkiem (np. akt zgonu rodzica),
• gdy dziecko wychowuje się w rodzinie zastępczej.

W przypadku liczby kandydatów większej niż ilość miejsc – decydujące są mniejsze punkty. Te przyznawane za dodatkowe, ustalane indywidualnie elementy (tzw. kryteria samorządowe). Wśród nich wymienia się m.in.:

• sytuację, gdy rodzice prowadzą gospodarstwo rolne,
• warunki uzależnione od wysokości osiągniętego dochodu w przeliczeniu na każdą osobę w rodzinie (w sprawie wysokości dochodu rodziny kluczowe może być np. podejmowanie pracy zarobkowej obojga rodziców – mowa tu również o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które pełnią rolę opiekuna prawnego),
• posiadanie potwierdzenia o dziecka obowiązkowych szczepień ochronnych (warto zapoznać się z art. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych – np. Dz.U. 2022 poz. 2172),
• gdy w rodzinie dziecka występuje inny maluch, który został zapisany do tej samej placówki,
• wartość i ilość wysokości świadczeń rodzinnych – np. zasiłków pielęgnacyjnych czy specjalnych zasiłków opiekuńczych.

Ilość punktów za powyższe klasyfikatory oraz realizowanie przez kandydata kryteriów samorządowych ustalają poszczególne placówki (zwykle od 10pkt do 50 pkt).

• Dotacje na przedszkole prywatne – to musisz wiedzieć, zanim otworzysz swoją placówkę?

Spełnianie kryteriów należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami i wnioskami. Dokumenty potwierdzające spełnianie powyższych wymagań należy złożyć wraz z początkowym etapem rekrutacji do przedszkoli. Dokumenty sprawiają, że nie jest możliwe złożenie fałszywego oświadczenia, które mogłoby zaburzyć proces zapisów.

Jak wygląda skala ocen w przedszkolu?

Proces rekrutacji jest prosty – im więcej punktów uda Ci się uzyskać, tym większa szansa, że Twoja pociecha dostanie się na listę przyjętych. Maksymalna, możliwa ilość punktów do zdobycia, uzależniona jest od procesów i statutu wybranych oddziałów przedszkolnych.

Uwaga! Pamiętaj, że gdy przedszkole odmówi przyjęcia dziecka możesz uczestniczyć w drugim etapie postępowania rekrutacyjnego (tzw. rekrutacji uzupełniającej). Gdy jednak ponownie otrzymasz odmowę – masz prawo oczekiwać pisemnego usprawiedliwienia tej decyzji, którą nierzadko potwierdzić należy konkretnych artykułami lub zapisami, zawartymi w statucie. Dodatkowo możesz odwoływać się od tej decyzji w trybie administracyjnym lub cywilnym.

Czy te same zasady obowiązują dla wszystkich dzieci?

Tak. Proces przyznawania punktów obejmuje wszystkich, młodych kandydatów. Ilość punktów jest więc uzależniona od indywidualnych czynników, a w pierwszej kolejności brane są pod uwagę są np. dzieci z rodziny wielodzietnej; rodziny, których budżet nie bazuje na świadczeniach rodzinnych oraz gdy opiekunowie uczestniczą w prowadzeniu gospodarstwa rolnego.

Gmina może jednak odmówić przyjęcia malucha z innej gminy. Argumentem do podjęcia takiej decyzji jest najczęściej znacznie ograniczona liczba wolnych miejsc.

Jak często są przyznawane punkty?

Punkty przyznawane są na pierwszym etapie rekrutacji – tj. w momencie rozpoczęcia procesu rekrutacyjnego w danej placówce. W 2023 roku rekrutacja na najbliższe semestry (2023/2024) wystartuje na terenie większości gmin w pierwszych dniach marca.

W jaki sposób punkty mają wpływ na postęp dziecka?

Punkty rekrutacyjne nie wpływają na proces wychowywania, ilość osób w grupie, przygotowanie motoryczne nauczycieli oraz ewentualne postępy malucha. Jest to wyłącznie czynnik rankingowy, który ma pomóc zorganizowaniu sprawnej i sprawiedliwej rekrutacji.

Zdarza się jednak, że placówki wprowadzają wewnętrzne, inne punkty motywacyjne, które mają być formą „nagrody” za wykonanie poszczególnych zadań lub wzorowe zachowanie. Psycholodzy i pedagodzy sugerują bowiem, że maluch, który ma cel i jednocześnie ma poczucie rywalizacji chętniej podejmuje się nowych aktywności, przełamuje swoje bariery i jest otwarty na zdobywanie nowych umiejętności. Traktuje się więc je jako formę budowania motywacji, która w ostateczności wspiera czynniki wpływające na postęp rozwojowy (np. czynniki biologiczne).

Jakie zachowania są nagradzane punktami?

Proces nagradzania ustala dyrektor przedszkola oraz wychowawcza grup. Tworzona lista uwzględnia głównie pożądane i pozytywne zachowania, które świadczą o empatii, otwartości, dbaniu o relacje, sumienności, kreatywności i cierpliwym wykonywaniu zleconych zadań. Docelowo punkty – np. w formie kolorowym naklejek – mają przygotować dziecko do systemu ocen, który obowiązuje w szkołach podstawowych.

Bibliografia

[1] Dz.U. 2022 poz. 2172 (2022), Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych

[2] Pamuła-Behrens, M. (2015). Wszystko zaczyna się w przedszkolu.