Czy przedszkole ma prawo żądać zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka?

Każdy rodzic przedszkolaka wie, że jego regularne uczęszczanie na zajęcia wiąże się z licznymi i nawracającymi infekcjami. Angina, grypa RSV, jelitówka… proces budowania odporności może być bardzo trudny. Nic więc dziwnego, że placówka dba o maksymalną ochronę dzieci, wprowadzając restrykcje związane ze zdrowiem. Często argumentuje to również faktem, że wśród wielu sposobów osiągania wewnętrznego spokoju rodziców, wysoko plasuje się zdrowie ich pociechy.

Aspekt ten może wzbudzać pytania i wątpliwości na etapie rekrutacji. Bo czy wybrana placówka może wymagać zaświadczenia o stanie zdrowia przedszkolaka? Jak na owe wymagania powinni zareagować rodzice dzieci?

Jakie są wymagania, aby przedszkole przyjęło dziecko?

Zacznijmy jednak od początku – tj. od wyjaśnienia jakie czynniki są brane pod uwagę w procesie rekrutacji. Wbrew pozorom – decydująca nie jest kolejność i reguła „kto pierwszy ten lepszy”. Zamiast tego brane są pod uwagę sytuację, w których:

• dziecko pochodzi z rodziny wielodzietnej,
• dziecko ma zaświadczenie o niepełnosprawności,
• rodzice kandydata (albo rodzeństwo) to osoby z niepełnosprawnością,
• dziecko, które wychowywane jest przez jednego z rodziców,
• dziecko wychowuje się w rodzinie zastępczej.

Warto w tym miejscu podkreślić, że w systemie oświaty zapisano punkt, iż polskie gminy mają obowiązek zapewnić miejsce w przedszkolu dzieciom powyżej 3. roku życia. W obliczu tych danych można więc wysnuć wniosek, że ani zdrowie psychiczne, ani zdrowie fizyczne nie jest elementem decydującym. Tylko czy faktycznie jest to prawdą?

Czy nauczyciel ma prawo żądać zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka?

Według polskiego prawa oraz rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia – nie ma formalnych podstaw prawnych, zezwalających na żądanie przez szkołę lub nauczyciela zaświadczenia dot. zdrowia. Wynika to z faktu, że szkoła nie jest placówką społeczności państwowych, upoważnionych do gromadzenia i przetwarzania informacji dotyczących zdrowia uczniów. W grę wchodzi zarówno zdrowie psychiczne (lub zdrowie emocjonalne), jak i zdrowie fizyczne czy zdrowie duchowe.

• Jak muzyka wpływa na dzieci?

Jeśli więc placówka zasłania się np. propagowaniem produktywnego życia społecznego, przedłużania życia albo promowania zdrowia w obrębie placówki – nadal nie jest zobligowana do uzyskania i wykorzystywania takowych informacji.

Czy lekarz może odmówić wydania zaświadczenia o stanie zdrowia?

Nie. Lekarz nie powinien odmawiać wystawienia takiego dokumentu. W rzeczywistości bowiem zaświadczenie lekarskie nie jest traktowane jako orzeczenie lekarskie. Jest więc to jedynie informacja o stanie zdrowia pacjenta, a co za tym idzie – lekarz nie kwalifikuje dziecka do zajęć przedszkolnych, szkolnych czy grupowych. Jego rolą jest jedynie wytrawienie odpowiedniego dokumentu, podsumowującego stan pełnego fizycznego i psychicznego zdrowia.

Kto wydaje zaświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych?

Zaświadczenia tego typu wystawia specjalista – tj. lekarz, którego rodzice wybierają pod kątem dostępności i jego przeznaczenia. Najczęściej jest to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarz o wąskiej specjalizacji (np. przy pomocy dietetyka, endokrynologa, neurologa). Dokument tego typu wystawiany jest jednorazowo, wyłącznie na wniosek pacjenta (lub w tym przypadku jego rodziców).

Czy przedszkole może odmówić przyjęcia dziecka z katarem?

Z medycznego punktu widzenia – katar sam w sobie nie musi być objawem choroby zakaźnej, a tym samym – nie powinien być przeciwwskazaniem do przyjęcia dziecka w przedszkolu. Mając jednak na względzie potrzebę zachowania społecznego dobrostanu – opiekun w placówce może dopytać o jego przyczynę i ewentualne, inne dolegliwości. Ostatecznie zdarza się, że zarówno przedszkolanki, jak i dyrektor przedszkola wykazuje dezaprobatę na taką sytuację – zwłaszcza jeśli dziecko ma złe samopoczucie i inne, współtowarzyszące objawy (np. kaszel).

Dodatkowo życzliwość społeczna wskazuje, że w takiej sytuacji bezpieczniej jest zatrzymać dziecko w domu. Zdrowie społeczne i zdrowie jednostki powinno być najważniejsze, dlatego też umownie uznaje się, że dziecko z katarem nie powinno uczestniczyć w zajęciach grupowych.

Czy rodzice są zobowiązani do dostarczenia przedszkolu zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka?

Dyrektor przedszkola lub szkoły nie ma prawa żądać od rodzica zaświadczenia od lekarza. Oznacza to, że opiekunowie mogą odmówić złożenia takich dokumentów – zwłaszcza gdy pojawiają się obawy o ochronę danych osobowych.

Czy przedszkole ma prawo odmówić przyjęcia dziecka bez zaświadczenia o stanie zdrowia?

Nie. Dyrektor placówki, nauczyciele i wychowawcy nie mają prawa żądać od rodzica dziecka zaświadczenia od lekarza. Przedszkole więc nie ma prawa ograniczyć edukacji przedszkolnej, jeśli rodzic odmówi złożenia takowych dokumentów.

Jakie są wymagania, aby przedszkole przyjęło dziecko?

W ujęciu prawnym – przedszkole publiczne może wymagać jedynie wniosku rekrutacyjnego, złożonego w odpowiedni sposób (tj. we wskazanym miejscu i czasie). Gdy jest to konieczne – dostarczyć trzeba dodatkowych dokumentów, tj. orzeczenie o niepełnosprawności, akt zgonu rodzica albo wyrok sądu w sprawie rozwodu lub separacji.

Bibliografia:

[1] Dz.U.UE.L.2016.119.1 – Rozporządzenie 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)