Nauka języków: kiedy, gdzie i od czego zacząć?

Najnowsze statystyki wskazują, że 45% Polaków zna przynajmniej jeden język obcy. Ta tendencja to wynik m.in. zmieniających się warunków na rynku pracy, ale także coraz większej otwartości na inne narodowości i kulturę.

Nic więc dziwnego, że ów trend odcisnął piętno również na branży parentingowej, która coraz częściej podejmuje się tematu wczesnej nauki języków obcych. Okazuje się bowiem, że dorastający i rozwijający się, młody organizm, niezwykle chętnie “chłonie” wiedzę w tym zakresie, a psycholodzy oraz nauczyciele coraz śmielej namawiają do wczesnej nauki np. języka angielskiego.

Nauka języków obcych ma ogrom zalet – zarówno w kontekście rozwoju, ale także bogatego słownictwa, rozwoju poznawczego i ciekawości świata. Tylko w jaki sposób rozpocząć ten proces? Kiedy warto rozważyć taką możliwość i czy nauka dwóch języków jednocześnie niesie za sobą jakieś wady lub wyzwania?

Dlaczego nauka języków obcych jest ważna?

Nauka języków obcych jest niezwykle wartościowym procesem – również w przypadku dzieci, które dopiero opanowują podstawy lingwistyczne. Dotychczasowe badania wskazują, że im dzieci są młodsze, tym mają lepszą pamięć, a ich nauka w dużej mierze odbywa się dzięki powtarzaniu i naśladowaniu. Co ciekawe – maluchy nie muszą rozumieć sensu wypowiadanego zdania, bo doskonale radzą sobie z kontekstem. Dlatego też przyswajają język obcy nie angażując przy tym języka ojczystego – traktują je na równi, co ułatwia cały proces edukacji.

Ponadto maluch wykorzystuje do nauki języków obcych dwie półkule. Prawa półkula mózgowa odpowiada za zachowania spontaniczne i naukę języków, a lewa za zachowania intelektualne i analityczne. W związku z tym, że dzieci uczą się całościowo i holistycznie, w procesie nauki zaangażowane są obie te strony.

Co daje nauka języka obcych?

O tym, że uczenie się języków obcych rozwija mówi się od lat. Pod tym wyświechtanym hasłem kryje się jednak sporo prawdy, co potwierdzają dotychczasowe wnioski wysnute przez lekarzy, psychologów, pediatrów, pedagogów i nauczycieli. Wszyscy niemalże jednogłośnie twierdzą, że nauka języków wspiera i niesie za sobą:

• samorozwój – już Maslow mówił, że potrzeba samorozwoju jest najwyższą potrzebą, do której nieustannie dążymy. Poczucie nauki, rozwoju, zdobywania nowego doświadczenia i umiejętności jest więc kluczowa na każdym etapie dorastania.
• bogactwo językowe – nauka kilku języków – np. języka polskiego i angielskiego – wzbogaca o nowe słownictwo, ułatwia zrozumienie czasów, konstrukcji zdań, a co za tym idzie – usprawnia naukę i logiczne podejście do języka.
• miłość do nauki – dziecko, które uczy się języka od najmłodszych lat zaczyna traktować naukę jako naturalny element życia. Dotychczasowe metody pozwalają wykorzystywać ją, jako formę zabawy (np. z wykorzystaniem bajek, puzzli, plansz interaktywnych), dzięki czemu dziecko utożsamiana edukację jako szansę i perspektywę do rozwoju.
• ciekawość świata i odmiennych kultur – poznawanie języka to także idealne pole do pokazywania różnic kulturowych, różnorodności społecznych i piękna świata. Maluch, który pozna już pierwsze słówka chętniej sięgnie po więcej, otwierając się na inne kraje, kultury i być może w przyszłości – inne języki.
• procentuje w przyszłości – nauka języka to inwestycja w przyszłość, dzięki której dziecko zwiększy swoje szanse na rynku pracy i zyska przewagę w komunikacji podczas zagranicznych wycieczek.
• rozbudza pasję – od najmłodszych lat dziecko uczy się siebie i swoich możliwości. Pierwszy etap rozwoju jest kluczowy w kształtowaniu pasji i hobby, nakierowując malucha na dalsze możliwości rozwoju. Być może poznanie innych języków rozbudzi pasję do podróży, historii, znajomości kulturowej lub lingwistycznej.

Jak zacząć naukę języków obcych?

Najważniejsze w nauce języków obcych jest zrozumienie potrzeb malucha. Cały proces nie powinien odbywać się pod przymusem i rygorem. Stres, nuda[1] i nieodpowiednie środowisko utrudnia proces nauczania, a dziecko szybko się zniechęca i zaczyna utożsamiać edukację jako karę lub przymus. Nauka więc powinna być utożsamiana z zabawą, frajdą, przyjemnym procesem, do którego dziecko jest gotowe i zachęcone. Zanim zaczniesz pierwsze zajęcia uprzedź o tym swojego malca, wyjaśnij mu cel zajęć i za każdym razem pytaj go o wrażenia, potrzeby i emocje.

• Nauka jazdy na rolkach – w jakim wieku?

Rozpoczynając naukę pamiętaj, że dzieci uczą się języków w sposób symultaniczny i sekwencyjny. Ten pierwszy dotyczy dzieci dwujęzycznych, które zapoznały się z drugim językiem do 3. roku życia. Sposób drugi, tzw. sekwencyjny wprowadza się w momencie, gdy maluch już opanował język ojczysty i swobodnie się nim porozumiewa.

Zarówno pierwsza, jak i druga metoda wpływa pozytywnie na rozwój intelektualny i psychologiczny. Warto rozważyć także zajęcia grupowe, podczas których maluch pozna inne dzieci, buduje więzi i traktuje zajęcia jako okazję do spotkania rówieśników.

Kiedy zacząć naukę języków obcych?

Logopedzi, psycholodzy, lekarze wskazują, że najlepszy okres do nauki języków przypada na siódmy rok życia. Specjaliści twierdzą, że właśnie w tym czasie dzieci lepiej radzą z opanowaniem systemu fonologicznego, ich organy są przy tym najbardziej plastyczne i najłatwiej budują tonację i niezbędny akcent. Właśnie w latach 1-7 dzieci mają nadzwyczajną zdolność przyswajania i utrwalania wiedzy. Dlatego też warto rozważyć wprowadzenie kolejnego języka na tym etapie – zarówno równolegle, jak i w odstępie czasowym, gdy maluch opanuje już język polski i będzie gotowy na zapoznanie się z nowymi słówkami i regułami.

Bibliografia:

[1] Kruk, M., & Zawodniak, J. (2017). Nuda a praktyczna nauka języka angielskiego. neofilolog, (49/1), 115-131.