Dlaczego dziecko przestało chcieć chodzić do przedszkola?

Przedszkole to idealna przestrzeń do zabawy, odkrywania nowych pasji, zdobywania nowych kolegów, edukacji i wzbudzenia pozytywnych emocji u dziecka. Nic więc dziwnego, że dzieci — zaraz po procesie adaptacji — tak chętnie uczestniczą w zajęciach, tracą poczucie czasu i bawią się z rówieśnikami.

Co jednak zrobić, gdy po wielu miesiącach ekscytacji i radości, nagle dziecko nie chce iść do przedszkola? Które sygnały powinny być alarmujące i jakich błędów powinni wystrzegać się rodzice?

Co zrobić, żeby dziecko polubiło przedszkole?

Dziecko uczy się poprzez naśladowanie. Jeśli więc pociecha zaobserwuje, że rodzice źle wypowiadają się o placówce — najpewniej samo nie będzie odczuwało pozytywnych emocji. Dlatego też tak ważna jest rozmowa, która bazuje na dobrych bodźcach, a także przygotowanie przed pierwszym dniem (np. poprzez informowanie o nowym środowisku i zmianach). Rodzic powinien wykazywać się wsparciem, ale też zainteresowaniem — np. poprzez zadawanie pytań o zajęcia, obiad, znajomych, zabawy.

Warto także zachęcić dziecko do podejmowania nowych aktywności, np. poprzez zapisywanie na dodatkowe zajęcia czy wspólne wyjazdy. Gdy pojawi się pierwszy, niepokojący sygnał — nie bagatelizuj problemu, staraj się znaleźć rozwiązanie i nie pozwól, aby ewentualny konflikt eskalował.

Dlaczego dziecko płacze przed pójściem do przedszkola?

Przyczyn płaczu może być wiele. Zawsze wywołuje go konkretny bodziec, dlatego też psycholodzy zachęcają, aby unikać stwierdzenia „płacz bez powodu”. Dziecko płacze, bo np. źle się czuje, nie ma nastroju, nie jest w stanie poradzić z silnymi emocjami, pokłóciło się z kolegami lub spotyka się z nieprzyjemnościami ze strony rówieśników.

Starsze dzieci często traktują płacz jako kartę przetargową. Chcą w ten sposób coś uzyskać — np. słodką przekąskę albo pozostanie w domu. Rolą rodziców jest rozpoznać, czy płacz jest formą manipulacji, czy też poważnym sygnałem trudnych emocji dziecka.

Jak rozmawiać z dzieckiem, które nie chce chodzić do przedszkola?

Przede wszystkim nie oceniaj, nie narzucaj presji, nie szantażuj malucha. Dziecko nie chce iść do przedszkola z konkretnego powodu, a Twoim celem jest jego poznanie. Rozmawiaj więc z dzieckiem, zapytaj wprost o problematyczne sytuacje, spróbuj zrozumieć źródło niezadowolenia.

• Ile trwa okres adaptacji w przedszkolu?

Najważniejsze jest, aby wspierać dziecko i szukać rozwiązania. Nie bagatelizuj więc zgłoszonych problemów i trudnych emocji — podczas rozmowy zadbaj o dobre samopoczucie dziecka, neutralny grunt i poświęć mu wystarczająco dużo czasu. Nie przelewaj swoje frustracji czy obaw, nie wzbudzaj wyrzutów sumienia, zamiast tego pytaj córki lub syna, jakie ma kontakty z innymi dziećmi, co lubi robić, co się w przedszkolu dzieje i czy jest coś, czego maluch potrzebuje.

Jakie mogą być przyczyny, dla których dziecko przestało chcieć chodzić do przedszkola?

Przyczyny mogą być różne — od błahych, po bardzo poważne, wymagające zaangażowania nie tylko rodziców, ale i nauczycieli. Wśród tych najczęściej wymienianych, jest:

• konflikt z rówieśnikami w grupie,
• dziecko nie radzi sobie w nowym środowisku i nie odpowiada mu nowy rytm dnia (np. wczesne wstawanie),
• maluch traci poczucie bezpieczeństwa i nie czuje się pewnie w obcym otoczeniu,
• dziecko nie lubi kadry pedagogów,
• dziecko nie wie, jakich zachowań unikać, nie zna zasad panujących w placówce, ma poczucie chaosu,
• dziecko zostaje w przedszkolu zbyt długo,
• zajęcia adaptacyjne nie są efektywne.

Jakie zachowania dziecka mogą wskazywać na to, że nie chce ono chodzić do przedszkola?

Wszelkie zachowania, które nie zdarzały się wcześniej i są pewnego rodzaju nowością, powinny zainteresować rodziców. Jeśli więc dziecko staje się rozdrażnione, płaczliwe, agresywne, zaczyna się wycofywać lub reagować histerią na wiadomość o zajęciach — warto zagłębić się w temat i porozmawiać z pedagogami. Alarmujące są także sygnały psychosomatyczne — np. niespokojny sen, ból brzucha, problemy z jedzeniem, apatia i zmęczenie.

Jakie są sposoby, aby rodzice dowiedzieli się, dlaczego dziecko przestało chodzić do przedszkola?

Pierwszym krokiem powinna być rozmowa z pedagogami, którzy prowadzą zajęcia. Często to oni jako pierwsi obserwują narastające problemy — np. relacyjne czy rozwojowe. Udaj się więc na konsultację, prosząc o pomoc i wskazanie ewentualnej przyczyny zmiany zachowania. Jeśli źródłem negatywnych emocji jest konflikt z rówieśnikami — warto zaaranżować spotkanie z innymi rodzicami.

Oczywiście w całym tym procesie nie możesz zapominać o swoim dziecku. Nierzadko rozmowa i pytania wprost są najłatwiejszym sposobem nie tylko do zrozumienia problemu, ale także znalezienia rozwiązania. Spróbuj wiec przekonać dziecko do otworzenia się i podzielania się swoimi emocjami.

W jaki sposób rodzice mogą pomóc dziecku przezwyciężyć opór przed chodzeniem do przedszkola?

Nie szantażuj, nie manipuluj i nie przekonuj dziecka karą lub nagrodą. Zamiast tego bazuj na pozytywnych emocjach, dobrym nastawieniu, zaletach i korzyściach, które maluch otrzyma podczas zabawy czy budowania relacji z rówieśnikami. Rozmawiaj więc z dzieckiem, pytaj o jego samopoczucie, zapewniaj, że zawsze może na ciebie liczyć. Nie zaskakuj dużymi zmianami i nowymi informacjami — zamiast tego bazuj na systematyczności i regularności. Wysłanie dziecka do przedszkola powinno być naturalnym krokiem w ciągu dnia, a rolą rodzica jest być ostoją, która będzie go wspierać i służyć dobrą radą.

Czy niechęć dziecka do przedszkola jest zwykłą fazą w rozwoju dziecka, czy sygnałem, że dziecko doświadcza trudności emocjonalnych?

Dziecko ma prawo mieć gorszy dzień. Jeśli więc jednorazowo wykazuje się niechęcią i rozgoryczeniem — wykaż się zrozumieniem i staraj się poprawić mu humor, poprzez pozytywne bodźce. Bardzo często nieprzespana noc, złe samopoczucie lub zły nastrój przemija, a dziecko wraca do dawnego nastawienia i zwyczajów.

Jeśli jednak problemy się namnażają, dziecko nie radzi sobie z emocjami, negatywne nastawienie nie przemija i pojawią się nowe, niepokojące objawy — warto udać się na konsultacje z pedagogami, a następnie z psychologiem dziecięcym. Może się bowiem okazać, że syn lub córka zmaga się z trudnościami emocjonalnymi, które należy przepracować.

Jak nauczyciele przedszkola mogą pomóc dziecku w przezwyciężeniu oporu przed chodzeniem do placówki?

Nauczyciele mają zaplecze teoretyczne i praktyczne, które pozwala im wytypować oraz zdiagnozować ewentualny problem. To oni są pierwszym źródłem informacji, które może naprowadzić na źródło problemu lub konfliktu.

Pedagog może pomóc w zorganizowaniu zajęć adaptacyjnych (np. na placu zabaw) i integracyjnych, podczas których angażuje się inne dzieci. To również oni mogą pełnić rolę mediatorów wśród rodziców i zebrań dot. konfliktu. Nauczyciele rozładowują nerwową atmosferę, są osobami bezstronnymi i pomagają w zrozumieniu potrzeb wszystkich dzieci.

Jakie są korzyści dla dziecka wynikające z regularnego uczęszczania do przedszkola?

Regularność i systematyczność daje poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Dziecko, które traktuje przedszkole, jako stały punkt dnia i lepiej odnajduje się w nowym środowisku. Dodatkowo maluch podczas zajęć uczy się empatii, budowania relacji z rówieśnikami, samodzielności, rozwijania pasji, umiejętności merytorycznych i intelektualnych. To etap przygotowawczy przed kolejnym etapem edukacji.

Jakie są sposoby, aby zwiększyć motywację dziecka do chodzenia do przedszkola i zachęcić je do uczestnictwa w zajęciach?

Jedną z metod motywacyjnych, jest wprowadzenie systemu punktacji, który ma zachęcić dziecko do wykonywania określonych czynności. Zbieranie punktów (np. w formie naklejek) ma doprowadzić do atrakcyjnej nagrody. Metoda ta sprawdza się zwłaszcza w przypadku trudnych do wykonania obowiązków — tj. mycie ząbków czy rąk po posiłku.

Niezmiennie skuteczną metodą są pochwały, komplementy i dobre słowo, którym należy się dzielić z każdym, dobrze wykonanym zadaniem. Pogodne nastawienie rodziców to pierwszy krok do pogodnego nastawienia dziecka.

Bibliografia:

[1] Pamuła-Behrens, M. (2015). Wszystko zaczyna się w przedszkolu.