Czy zwolnienie na dziecko jest płatne 100%?

„Zwolnienie na dziecko” to ogólny termin, odnoszący się do dedykowanych urlopów i zwolnień od pracy, przysługujących rodzicom lub opiekunom prawnym, których celem jest sprawowanie opieki nad dziećmi. Warto już na wstępie podkreślić, że polskie prawo do zasiłku opiekuńczego na chore dziecko jest bardzo rozbudowane i nie zawsze zakłada płatności w wysokości 100%. Zatem, czym jest i ile wynosi zasiłek opiekuńczy? Kiedy i kto może opiekować się chorym dzieckiem? I w końcu ile wynosi zwolnienie lekarskie na dziecko i w jaki sposób złożyć niezbędne dokumenty, aby je uzyskać?

Ile można wziąć L4 na dziecko w ciągu roku?

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, rodzicom przysługuje maksymalnie 60 dni wolnego w roku kalendarzowym — pod warunkiem że opiekują się:

• chorym dzieckiem do 14 roku życia,
• zdrowym dzieckiem do 8 lat — z tytułu opieki nad dzieckiem w sytuacjach nieplanowanych, np. z powodu zamknięcia przedszkola.

Co ważne — z zasiłku opiekuńczego skorzystać można zarówno na swoje chore dziecko, jak i na opiekę nad dzieckiem swojego małżonka, a także dzieckiem przysposobionym[1]. Co ważne w kontekście planowania zasiłku opiekuńczego i zwolnienia lekarskiego — przysługuje on łącznie na chore dziecko, chorym członkiem rodziny (np. nad starszym pokoleniem).

Czy opieka nad chorym dzieckiem to L4?

Owszem, można otrzymać L4 na chore dziecko, które potrzebuje wsparcia i pomocy innej osoby dorosłej. Dodatkowo L4 przysługuje także w sytuacji, gdy konieczne jest sprawowanie opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodzi.

• Gdy opiekę nad maluchem mają oboje rodziców — nie mogą oni jednocześnie sprawować opieki nad chorym dzieckiem. Rodzic dziecka musi mieć także wykupione tzw. ubezpieczenie chorobowe, które stanowi za podstawę do pobierania zasiłku opiekuńczego.
• Można także wziąć opiekę nad chorym, innym członkiem rodziny — małżonkiem czy nad dziadkami. Warunkiem jest, aby osoba podejmująca się opieki pozostała z chorym w jednym gospodarstwie domowym.

Czy L4 na dziecko wypłaca ZUS?

Zasiłek opiekuńczy może być wypłacany zarówno przez ZUS, w sposób bezpośredni, jak i za pośrednictwem płatnika składek — tj. pracodawca.

Czy zwolnienie na dziecko oznacza, że rodzic dostaje pełne wynagrodzenie podczas urlopu rodzicielskiego?

W przypadku zasiłku chorobowego i ubezpieczenia chorobowego mowa o 80% podstawy wymiaru zasiłku (oznacza to, że przy stałym wynagrodzeniu będzie to 80% wynagrodzenia). Wypłaty zasiłku opiekuńczego spoczywają na barkach ZUS.

• Jakie są najlepsze praktyki w rozwiązywaniu konfliktów między rodzicami a przedszkolem?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje, gdy nie ma innych członków rodziny, którzy mogą zapewnić opieki nad chorym dzieckiem. Warto jednak podkreślić, że nieco inaczej wygląda to w przypadku urlopu macierzyńskiego i tacierzyńskiego. Jeśli wniosek składany jest w ciągu 21 dni od urodzenia się dziecka — zasiłek rodzicielski również wynosi 80% wynagrodzenia. Jeśli wniosek będzie złożony w terminie — wyniesie on 100% podstawy wymiaru.

Jakie są różnice między płatnymi i niepłatnymi urlopami rodzicielskimi w kontekście zwolnienia na dziecko?

• Urlop macierzyński lub tacierzyński to niezbywalne prawo, które przysługuje każdemu pracownikowi, któremu urodziło się dziecko. Co ważne — prawo to obowiązuje bez względu na to, na jaką umowę jest zatrudniona dana osoba, przysługując również w przypadku adopcji i przysposobienia dziecka. Łączny czas takiego urlopu wynosi 9 tygodni.
• Urlop rodzicielski nie jest urlopem obowiązkowym — tj. przeznaczony jest do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i można z niego korzystać po urlopie macierzyńskim i po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Aby z niego skorzystać, należy wystąpić z pisemnym wnioskiem, który upoważnia do 4-8 tygodni wolnego. Ostatecznie urlop rodzicielski wynosi maksymalnie do 32 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka i do 34 tygodni przy urodzeniu bliźniaków, trojaczków etc.
• Urlop wychowawczy również przysługuje pracownikom — pod warunkiem że mają przynajmniej 6-miesięczny staż pracy. Obejmuje on wyłącznie dzieci do 6. roku życia. Aby uzyskać urlop wychowawczy, trzeba złożyć wniosek co najmniej 21 dni wcześniej.

W podsumowaniu można więc uznać, że urlop macierzyński i rodzicielki jest tzw. płatnym urlopem dla rodzica. Natomiast urlop wychowawczy to (zwykle, ale nie zawsze) forma bezpłatnego wolnego.

Jakie dokumenty i procedury są wymagane, aby ubiegać się o płatny urlop rodzicielski?

Aby otrzymać płatny urlop rodzicielski, należy złożyć:

• zaświadczenie lekarskie (uwaga — nie jest to zwolnienie lekarskie!) dot. przewidywanego terminu porodu — w sytuacji, gdy pracownica chce wykorzystać część urlopu przed porodem,
• akt urodzenia dziecka,
• wniosek — urlop macierzyński przysługuje z mocy prawa, ale nie wyklucza to konieczności złożenia odpowiednich dokumentów w zakładzie pracy. Dotyczy to także sytuacji, w której od 14. tygodnia z urlopu macierzyńskiego będzie korzystał ojciec dziecka. Wniosek należy przedstawić minimum 7 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Wniosek złożony powyżej 21 dni po narodzinach dziecka upoważnia do 80% podstawy wymiaru. Dokumenty złożone w terminie upoważniają do 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego i 60% podstawy wymiaru zasiłku rodzicielskiego — tj. 80% wynagrodzenia.

Jakie są terminy i procedury składania wniosków o płatny urlop rodzicielski i jakie dokumenty są wymagane?

Podstawą urlopu rodzicielskiego jest złożenie odpowiedniego wniosku do pracodawcy. W tym celu pracownik może:

• złożyć wniosek bezpośrednio po urlopie macierzyńskim — w terminie do 21 dni po porodzie. Dodatkowy, 9-tygodniowy okres rodzicielskiego płatny będzie w wysokości 70% podstawy,
• złożyć wniosek o udzielenie całości lub części urlopu rodzicielskiego – nie później niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego. W takich okolicznościach zasiłek macierzyński będzie wypłacany w wysokości 100% podstawy zasiłku — dokładnie przez 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 6 pierwszych tygodni urlopu rodzicielskiego. Pozostałe tygodnie zakładają 60% podstawy zasiłku opiekuńczego.

Bibliografia

[1] Przez ile dni można otrzymywać zasiłek opiekuńczy? ZUS.pl