Co zrobić, żeby dziecko nie płakało w przedszkolu?

Płacz dziecka nierzadko łamie serca rodziców. W rzeczywistości jednak łzy są najłatwiejszym sposobem na informowanie opiekunów o smutku, poczuciu zagrożenia i innych, trudnych do zidentyfikowania emocjach. Maluch może więc płakać w różnych okolicznościach — nie tylko w domu, ale i w przedszkolu. Jak pomóc mu w tych trudnych chwilach? Jak zmniejszyć ryzyko dziecięcego łkania? Odpowiadamy.

Jak przygotować dziecko do rozpoczęcia przedszkola, aby minimalizować ryzyko płaczu?

Płacz jest często mechanizmem obronnym na niespodziewaną i nieznaną sytuację. To nierzadko najłatwiejszy sposób na pokazanie swojego niezadowolenia, bólu, zaskoczenia lub sprzeciwu. Dziecko płacze, bo czuje się zagrożone, nie radzi sobie z innymi emocjami i gdy chce w ten sposób rozładować strach i niepokój.

Aby zapobiec wszystkim tym emocjom — porozmawiaj z dzieckiem o nadchodzących zmianach. Podczas niej należy bazować na pozytywnych emocjach. Warto także wzbudzać ciekawość, tworzyć scenariusze zabaw, zachęcać malucha do otwartości. Poniżej przedstawiamy listę naszych 3., żelaznych zasad:

1. opowiedz o zabawkach, rówieśnikach, nowych zajęciach,
2. nie kłam, nie przedstawiaj sztucznej wizji — dziecko szybko przekona się, że nie jest to prawda, co zaburzy jego bezpieczeństwo i poczucie zaufania,
3. uprzedź, że dziecko zostanie samo, podkreślając parę razy, że wrócisz (możesz wskazać konkretny moment, np. Przyjadę po obiedzie).

Jeśli placówka pozwoli — odwiedź przedszkole podczas Dni Otwartych. Dziecko w ten sposób pozna nowe miejsce, zobaczy inne dzieci i nie będzie czuło zaskoczenia podczas swojego pierwszego dnia.

Jak budować pozytywne i bezpieczne emocje wokół przedszkola, aby dziecko czuło się komfortowo?

Opisując przedszkole, koncentruj się na pozytywnych walorach. Opisz zabawki, przestrzeń, dzieci, opowiedz o placu zabaw i zajęciach dodatkowych. Buduj komunikaty w sposób krótki, zachęcający. Nie przelewaj swoich lęków i niepewności na dziecko. Nawet jeśli obawiasz się adaptacji i pierwszych dni — nie mów o tym.

Jeśli dziecko zada Ci pytania — nie unikaj ich. Gdy znasz odpowiedź, powiedz prawdę i zrezygnuj z dwuznacznych i zawiłych komunikatów. Jeśli nie znasz odpowiedzi — przyznaj się do tego, mówiąc, np. Nie wiem, spytamy razem w poniedziałek.

• Czy można zapisać dziecko do przedszkola w ciągu roku?

Nie skupiaj się wyłącznie na rozstaniu i kilkugodzinnej rozłące. Opowiedz o niej w sposób naturalny. Jeśli dziecko otrzyma komunikat, że w tej samotności będzie mogło się bawić, rysować, huśtać czy układać klocki — najpewniej nie skupi na tym całej swojej uwagi.

Jak radzić sobie z płaczem dziecka na samym początku przygotowań do przedszkola?

Dziecko na samą myśl o przedszkolu i pozostaniu bez opiekuna może poczuć strach. Nierzadko wiec jego pierwszą reakcją na poranne szykowanie… jest płacz. Co w takiej sytuacji zrobić?

• Daj maluchowi przestrzeń do tych emocji. Nie lekceważ ich.
• Zapytaj, dlaczego płacze, czego się boi.
• Przytul malucha, zapewnij o swoim wsparciu i obecności.
• Nie przedłużaj rozmowy o przedszkolu. Zamiast tego zatrzymaj się na chwilę, poczekaj aż dziecko się uspokoi, a następnie ponownie wróć do pozytywnych emocji.
• Stwórz zabawny rytuał, który będzie atrakcyjny dla dziecka — np. śpiewajcie piosenkę podczas czesania włosów.

Jakie strategie można zastosować, aby dziecko poczuło się pewniej i bezpieczniej w nowym środowisku?

1. Zaproponuj, aby maluch zabrał swoją ulubioną zabawkę lub kocyk. Maskotka będzie jego towarzyszem przez pierwsze dni, dzięki której poczuje się bezpieczniej i pewniej.
2. Stwórzcie własny rytuał, który uprzyjemni poranek. Niech dziecko samo wybierze koszulkę, albo wymyślcie wyliczankę, którą można zastosować podczas pakowania — postaw na pozytywne emocje!
3. Zadbaj o proces adaptacji. Jeśli to koniecznie — uczestnicz w zajęciach podczas pierwszych dni.
4. Odwiedź z dzieckiem placówkę na kilka dni przed rozpoczęciem zajęć. Pokaż budynek, plac zabaw, prace innych dzieci.
5. Poproś pedagoga o pomoc i doglądanie dziecka. Pozostaw swój numer telefonu, na wypadek trudnych sytuacji lub problemów adaptacyjnych.

Jak budować pozytywną relację z nauczycielem przedszkola, aby wspierał dziecko w adaptacji?

Obowiązkiem pedagoga jest uczestniczyć w procesie adaptacyjnym. Jego wsparcie, wiedza i doświadczenie jest nieoceniona — potraktuj go więc jako kompana, który pomoże nie tylko Tobie, ale i Twojemu dziecku.

Wykaż zrozumienie i zaufanie do nauczyciela. Nie bój się prosić wprost o pomoc, wsparcie i dobre rady. Jasno zakomunikuj swoje zaangażowanie, gotowość do pracy w domu, chęć stałego kontaktu.

Jak reagować na płacz dziecka w przedszkolu i jak pomóc mu regulować emocje?

1. Nie lekceważ płaczu. Dziecko płacze, bo czuje silne emocje — najpewniej samo sobie z nimi nie poradzi. Potrzebuje więc spokoju, bezpiecznej przystani i pocieszenia, które dać może wyłącznie rodzic.
2. Nie wydłużaj rozłąki, nie utwierdzaj dziecka w tych złych emocjach. Zamiast tego przytul malucha, poczekaj, aż się uspokoi.
3. Nie twórz długich i zawiłych komunikatów, które mogą pogłębić jego strach i płacz. Nierzadko uścisk w ciszy jest efektywniejszy, niż próba rozmowy i wyjaśnienia sytuacji.

Bibliografia:

[1] Denham, S. A. (1998). Emotional development in young children. Guilford Press.

[2] Ignatowski, G. Płacz–przyczyny i skutki. Dyskursy o kulturze Discourses on Culture, 93.