Jak przywitać nowe dziecko w grupie?

Rozpoczęcie roku szkolnego to niezwykle ekscytujący moment. To on zapoczątkowuje erę samodzielności, wielu lat nauki, a także budowania nowych relacji. Aby ułatwić ten etap, konieczne jest przygotowanie grupy na przyjęcie nowego malucha — tak, aby obie strony czuły się pewnie w tej nowej sytuacji. Jak zatem powinno wyglądać powitanie? Czy istnieją konkretne zabawy powitalne lub zabawy adaptacyjne, które to ułatwią? Czego powinien unikać nauczyciel i jak powinna być przygotowana grupa przedszkolna?

Jak przywitać nowe dziecko w grupie?

Przyjęcie nowego dziecka do grupy przedszkolnej jest ważnym wydarzeniem zarówno dla dziecka, jak i dla całej grupy. Aby proces ten przebiegał płynnie i komfortowo, ważne jest, aby nauczyciel odegrał kluczową rolę w organizacji tego procesu oraz aby zastosować indywidualne podejście do dziecka. Nie należy zaskakiwać maluchów i “zmuszać” ich do nagłej aktywności lub integracji. Kluczowa jest rozmowa, stworzenie naturalnego środowiska do zabawy i co ważne — uwzględnienie indywidualnych potrzeb malucha, który pojawia się w przedszkolu. 

Rola nauczyciela w procesie powitania

Dorosły pełni kluczową wręcz rolę w procesie adaptacji i organizacji powitania dla nowego przedszkolaka. Jego zadanie podzielić można na trzy etapy:

1. przygotowanie grupy — np. rozmowa o tym, że dołączy do nich nowy kolega czy koleżanka, jakie ma imię, skąd pochodzi i jakie są jego/jej zainteresowania (kluczowy jest kontakt wzrokowy, cierpliwość i doskonała atmosfera); 
2. pierwsze wprowadzenie — np. zorganizowanie krótkiej ceremonii powitania (np. rytuał powitania, piosenka powitalna), w której wszystkie dzieci mogą się przedstawić, 
3. wsparcie w dalszej adaptacji  — zapewniające mu wsparcie w adaptacji do nowego środowiska (np. adaptacja to także tablica obecności, zachęcająca do odwiedzin).

Znaczenie indywidualnego podejścia

Nauczyciel powinien starać się poznać osobiste potrzeby, preferencje oraz ewentualne obawy nowego dziecka (np. podczas wcześniejszej rozmowy z rodzicami). Pozwoli to na lepsze zrozumienie dziecka i dostosowanie metod pracy tak, aby jak najbardziej sprzyjały one jego rozwojowi. Indywidualne podejście umożliwia:

• budowanie silnej, pozytywnej relacji między nauczycielem a dzieckiem, 
• pokazanie zainteresowania, empatii, 
• tworzenie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa.

Znaczenie integracji nowych dzieci w grupie

Integracja nowych dzieci w grupie przedszkolnej jest niezwykle istotna zarówno dla rozwoju emocjonalnego, jak i społecznego. Co istotne — bywa kluczowa dla ogólnej atmosfery w grupie w dłuższej perspektywie czasu. Proces ten pomaga nowym dzieciom czuć się akceptowanymi i bezpiecznymi w nowym środowisku, co jest kluczowe dla ich przyszłej nauki i interakcji społecznych. Brak integracji może nie tylko prowadzić do konfliktów, ale także do licznych problemów związanych z pewnością siebie, komunikacją, a nawet edukacją i rozwojem. 

Budowanie relacji rówieśniczych

Nauczyciel powinien aktywnie pomagać nowemu dziecku w nawiązywaniu pierwszych kontaktów z rówieśnikami. Może to obejmować organizowanie wspólnych gier i aktywności, które wymagają współpracy i komunikacji. Regularne organizowanie zadań i zabaw grupowych, w których nowe dzieci mogą współpracować z innymi, pomaga w naturalny sposób budować więzi.

Tworzenie atmosfery przynależności i dobrego klimatu

Nauczyciel powinien stworzyć środowisko, w którym każde dziecko, niezależnie od jego tła czy czasu spędzonego w grupie, czuje się ważne. Ważne jest więc m.in. równomierne rozdzielanie uwagi, dbanie o to, aby każde dziecko było zaangażowane w działania grupowe, wspieranie otwartości i szacunku. Kluczowe jest także celebrowanie tych różnic, np. przez poznawanie wzajemnych zainteresowań.

Zabawy integracyjne jako narzędzie adaptacji

Zabawy integracyjne to specjalnie zaprojektowane aktywności grupowe, które mają na celu budowanie relacji, poprawę komunikacji oraz wzmacnianie współpracy wśród uczestników — również wśród przedszkolaków. Z założenia więc odgrywają kluczową rolę w procesie adaptacji nowych dzieci do grupy przedszkolnej. Dzięki nim dzieci mogą łatwiej nawiązywać pierwsze kontakty, uczyć się wzajemnego szacunku i zrozumienia, a także przełamywać początkowe lęki związane z nowym otoczeniem. 

Przykłady zabaw powitalnych

Wspólna zabawa, która wspiera relacje rówieśnicze to np.:

• „Chmurka imion” jako aktywna nauka imion. Dzieci siedzą w kręgu, a nauczyciel rzuca miękką piłkę lub pluszowe zwierzątko do jednego z dzieci, mówiąc swoje imię. Dziecko, które złapie przedmiot, mówi swoje imię i rzuca go dalej. 
• „Magiczny woreczek” jako zabawa w kole. Nauczyciel przygotowuje woreczek z małymi przedmiotami (np. klocki, figurki zwierząt). Dzieci po kolei wyciągają przedmiot i opowiadają o nim coś, co lubią robić.

Techniki nauki imion i wzajemnego poznawania się

Aby ułatwić maluchom zapamiętanie imienia nowego przedszkolaka, a także, aby zwiększyć szansę, że nowa osoba zapamięta jak najwięcej imion innych dzieci, organizuje się zabawy. Oprócz najpopularniejszej zabawy w kręgu, maluchy mogą brać udział w np. imiennej piłce lub wędrówce imion. W tej drugiej zabawie dzieci stoją w kręgu. Jedno z dzieci mówi swoje imię i robi jakiś prosty ruch (np. skok, klaskanie). Następnie kolejne dziecko powtarza imię i ruch pierwszego dziecka, dodaje swoje imię i własny ruch. Gra kontynuowana jest, aż każde dziecko będzie miało szansę się przedstawić.

Zabawa w kręgu: przedstawianie się

Wszystkie dzieci i nauczyciel siadają w kręgu. Nauczyciel zaczyna, mówiąc: „Mam na imię [imię] i lubię [coś, co lubi]”. Następnie piłka jest przekazywana kolejnej osobie, która robi to samo. Ta gra pomaga dzieciom zapamiętać imiona swoich kolegów i koleżanek oraz dowiedzieć się o nich czegoś więcej.

Wykorzystanie piosenek powitalnych i rymowanek

Śpiew wspiera nie tylko naukę i zapamiętywanie nowych informacji, ale także pomaga w rozwijaniu umiejętności językowych i komunikacyjnych dzieci. Proste melodie i towarzyszące układy taneczne są doskonałym sposobem na zabawę, ruch i pobudzanie kreatywności. Ponadto rymowanka, którą znają wszystkie dzieci, przełamuje lody i często jest pierwszym krokiem do tego, aby maluchy się odezwały i skierowały swoją uwagę do nowej osoby.

Przykłady piosenek na powitanie

Piosenki na powitanie to np.:

• Cześć, jak się masz? Czy dobrze dzisiaj spałeś? Cześć, jak się masz? Co dzisiaj porabiałeś? Mamy dla Ciebie miejsce, gdzie możesz śmiać się i grać. Razem z nami przyjacielu, nowe rzeczy poznawać!
• Witaj, przyjacielu, witaj w naszym kręgu. Chcemy Cię poznać, zagraj z nami w tę grę. Powiedz nam coś o sobie, co lubisz robić najbardziej, Razem będziemy śpiewać i bawić się doskonale!

Znaczenie wspólnego śpiewu dla integracji

Wspólne śpiewanie piosenek powitalnych pomaga w szybkim zbudowaniu poczucia przynależności wśród dzieci. Muzyka i rytm ułatwiają tworzenie emocjonalnych więzi, a śpiew jest naturalnym sposobem na rozładowanie napięcia i redukcję lęku. Ponadto śpiewając razem, dzieci uczą się czekać na swoją kolej, słuchać innych oraz pracować zespołowo, a same piosenki są doskonałym narzędziem do nauki nowych słów i zwrotów.

Tworzenie rytuałów powitania

Rytuały powitania pomagają dzieciom czuć się ważnymi i mile widzianymi członkami społeczności. Regularne rytuały budują poczucie bezpieczeństwa i stabilności, a także ułatwiają adaptację do nowego środowiska. Specjaliści podkreślają, że stały rytm dnia i czynności, które maluch uznaje za pewne pomagają w adaptacji, przynoszą ukojenie, uspokajają i pozwalają zrozumieć kolejne etapy w placówce. Przykładowo — dziecko, które rozumie, że po obiedzie jest drzemka, chętniej do niej przystąpi, wierząc, że to naturalna kolei rzeczy. 

Rytuały wspólnego kręgu

Rozpoczęcie każdego dnia od wspólnego kręgu, gdzie każde dziecko może się wypowiedzieć, podzielić planami na dzień, poruszyć wspólne tematy lub po prostu powiedzieć „dzień dobry” innym. To wspiera budowanie relacji i daje dzieciom poczucie przynależności. Alternatywnie na koniec tygodnia dzieci mogą usiąść w kręgu i po kolei mówić coś miłego o innych dzieciach lub nauczycielach. 

Kreatywne sposoby na przywitanie dziecka

Kreatywność angażuje dzieci, rozwija wyobraźnie i zachęca do dzielenia się swoimi pomysłami. Przykładowo więc stworzenie w klasie „drzewa powitalnego”, gdzie każde nowe dziecko przykleja na drzewie liść z napisanym na nim swoim imieniem. To wizualny sposób na pokazanie, że każde dziecko jest ważną częścią grupy. Można także stworzyć prosty taniec powitalny, w którym uczestniczą wszystkie dzieci. Taniec może być wykonywany każdego ranka lub tylko w dni, kiedy do grupy dołącza nowe dziecko.

Wykorzystanie różnych form przywitania

• Przywitanie dziecka w różnych językach — np. uczyć dzieci, jak mówić „dzień dobry” w różnych językach.
• Przywitanie gestami — np. niektóre dzieci mogą być nieśmiałe lub mniej werbalne, więc można wprowadzić przywitanie za pomocą gestów, tj.  machanie, uścisk dłoni.

Zabawy w naśladowanie i ruch

1. Naśladowanie zwierząt — np. nauczyciel może proponować dzieciom, aby naśladowały różne zwierzęta podczas powitania (dziecko może być „małym lwem” i ryknąć, kiedy mówi swoje imię).
2. Zabawa w statuy — np. dzieci mogą przywitać się, tworząc statuę przedstawiającą jakieś pojęcie lub uczucie (np. radość, zdziwienie). Pozostali uczestnicy zgadują, co statua miała przedstawiać.