Jakie wiersze dla dzieci czytać?

Dzięki akcjom społecznym, takim jak np. “Cała Polska czyta dzieciom”, istnieje coraz większa świadomość, jak ważnym jest, aby Twoja pociecha miała stały kontakt z literaturą. Okazuje się bowiem, że czytanie książeczek, recytowanie wierszy i rymowanek to niezwykle rozwojowe zajęcia, wspierające więź z dzieckiem i poszerzające zasób słów. Psycholodzy, logopedzi i socjolodzy coraz częściej zachęcają rodziców i opiekunów, aby wraz z wieczornym czytaniem bajek, wprowadzić także rytuał czytania lub powtarzania wierszy dla dzieci.

Dlaczego dzieci powinny obcować z taką formą sztuki? Jak krótkie wiersze dla dzieci wspierają rozwój malucha, od kiedy wprowadzać taką formę literatury i jakie właściwie rymowanki wybierać? Sprawdźmy!

Dlaczego warto czytać dzieciom wiersze?

Czytanie wierszy w jeszcze większym zakresie uczy i rozwija nasze pociechy. O ich zaletach i wartościach rozpisują się psycholodzy, logopedzi i pediatrzy, wskazujący, że rymowanki wspierają:

• Naukę języka

Rymowanki uczą nowych słów, ułatwiają ich zapamiętywanie i tworzenie skojarzeń. W ten sposób maluch nie odczuwa presji i nie utożsamia tego z klasyczną nauką. Kreatywne zajęcia znacznie dobitniej angażują, dzięki czemu dziecko lepiej rozumie strukturę zdań. Wiersze rymowane pozwalają zrozumieć pojęcie kontekstu.

Wspólne rymowanie znanych wierszy pozwala rozwijać się fonemicznie, budować umiejętność słuchania ze zrozumieniem oraz ułatwia rozpoznawanie różnych dźwięków. Dziecko może także zadawać pytania rodzicom, poznając różnorodne znaczenie poszczególnych wyrazów.

• Funkcje poznawcze

Dziecko rozumie, że słowa mają różne znaczenia, a w zależności od tego jakich sekwencji używamy – zdania będa brzmieć inaczej. Wiersze ułatwiają naukę znaczenia wyrazów i całych zdań, ułatwiając przetwarzanie informacji i stwarzając doskonałe pole do późniejszej nauki, np. języków obcych[1].

• Emocje

Wspólne recytowanie wspiera rozwój społeczny i rodzinny. Ponadto, dziecko w ten sposób może wyrażać swoje emocje, a odpowiednia ekspresja i podział na role uczy różnorodnego spojrzenia i wyrażania swoich uczuć. Maluch dzięki takiej umiejętności buduje empatię i wspiera swoją wyobraźnie.

• Naukę wymowy

Podczas czytania poezji dziecko (często nieświadomie) uczy się językoznawstwa. Dzięki próbie wymawiania różnych zdań czy wspólnego recytowania, pociecha koordynuje oddech, uczy się wymawiania trudnych zbitek, przełamuje swoją nieśmiałość. Regularna wymowa ulubionych wierszy uczy płynnej i nienagannej wymowy, redukując wszelkie problemy na tle logopedycznym.

Ponadto czytanie – książek, opowiadań, bajek, wierszy, rymowanek, piosenek – stymuluje bierny i czynny słownik dziecka (czyli rozumienie i mówienie). W ten sposób maluch przezwycięża dysleksję, uczy się dialogów, dostrzegania, przewidywania, tworzenia relacji przyczyna-skutek, a także wnioskowania.

• W jaki sposób gry planszowe rozwijają Twoje dziecko?

Jak często czytać dziecku?

W dużym skrócie: jak najczęściej. Lekarze wskazują, że w czytaniu najważniejsza jest systematyczność i regularność. Dużo lepiej więc sprawdzą się codzienne, kilkuminutowe sesje z książką, niż 2-godzinna, jednorazowa posiadówka przy bajkach. Psycholodzy wskazują, że już 20 minut dziennie przynosi ogrom korzyści i zachęca malucha do samodzielnego sięgania po książkę.

Jakie wiersze dla dzieci?

Wybierając wierszyki dla dzieci, warto kierować się kilkoma, prostymi zasadami:

• dobierz wiersze pod wiek malucha – wydawcy często zawierają informację (np. na okładce) o docelowej grupie odbiorczej (np. 2+). Dzięki temu będziesz mieć pewność, że maluch zrozumie przekaz, a użyte słowa nie będą dla niego zbyt trudne,
• dobierz wierszyki z myślą o upodobaniach dziecka – kieruj się przy tym jego hobby i ulubionymi bohaterami, których zna z innych publikacji i bajek. Weź go na wspólne zakupy i pozwól, aby sam wybrał nową książeczkę,
• zwróć uwagę na język, przekaz i wartość edukacyjną – jeśli przekaz wierszyków Ci nie odpowiada (bo np. propaguje stereotypy) – wybierz inną propozycję,
• wybierz wierszyki z przepięknymi ilustracjami – np. przedstawiającymi zwierzęta, piękną naturę, urokliwe miejsca na świecie.

Mając na względzie powyższe wymagania, szczególnie polecane i bardzo popularne są np.

• wierszyki Jana Brzechwy – absolutne klasyki, które znają Mamy i Babcie. Szczególnie popularna jest “Kaczka Dziwaczka” i “Na straganie”,
• wiersze Juliana Tuwima – np. Ptasie radio, Dyzio marzyciel,
• wierzy Ignacego Krasickiego – np. Mądry i głupi,
• krótkie rymowanki,
• wiersze Aleksandra Fredry – np. Paweł i Gaweł,
• wiersze z humorem dla dzieci – wydawane w ogromnych tomach, które znajdziemy w popularnych księgarniach.

Bibliografia:

[1] Dawidziak-Kładoczna, M. (2008). Wiersze i piosenki w nauczaniu dzieci języka polskiego jako obcego. Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 16.