Rodzice, którzy chcą wrócić do pracy lub marzą o znalezieniu kompleksowego wsparcia w wychowaniu swojego szkraba, nierzadko decydują się na pomoc ze strony przedszkola. Placówka ta ma kluczowe znaczenie w rozwoju dziecka – dba o kreatywność, odpowiednią motorykę, odkrywanie swojego „ja”, próbowanie nowych rzeczy i obcowanie z pobudzającymi bodźcami.
Nic więc dziwnego, że psycholodzy i pedagodzy zachęcają do zapisywania malucha do przedszkola – zwłaszcza gdy córka lub syn wykazują się gotowością przedszkolną i rozwojową. Czy można zapisać dziecko do przedszkola w trakcie roku szkolnego? Co zrobić, gdy maluch nie dostanie się do przedszkola pierwszego wyboru? Co wpływa na przyjęcie dziecka do wybranych oddziałów przedszkolnych? Jak na to wszystko zapatruje się Ministerstwo Edukacji Narodowej?
Spis treści
TogglePubliczne przedszkola to placówki, które są zależne od władz samorządowych. Stanowią za pierwszy, podstawowy krok, w kontekście rozwoju i zdobywania edukacji młodego człowieka. Z tego też względu nałożono w Polsce tzw. obowiązek przedszkolny, który obejmuje dzieci powyżej 5. roku życia. Idąc dalej – ustawa o systemie oświaty narzuciła, iż gminy są w obowiązku zapewnienia miejsca realizacji wychowania przedszkolnego wszystkim dzieciom po 3. roku życia (maluch musi wykazać się dojrzałością przedszkolną).
Mając na względzie te przepisy – łatwo wywnioskować, że przedszkola publiczne znajdują się w każdym mieście i gminie w Polsce. Szacuje się, że łączna ilość oddziałów przedszkolnych w naszym kraju wynosi ponad 22 tysiące.
Rodzice dzieci najmłodszych – tj. 2.5 latków – mogą uczestniczyć w rekrutacji już w sierpniu. Warto jednak podkreślić, że zgodę na to wyrazić musi dana placówka i kadra zarządzająca – nie jest to odgórna i często spotykana praktyka.
Zwykle rekrutacja do przedszkola rozpoczyna się w marcu. Nie czekaj jednak odgórnie do wiosny, zamiast tego zapytaj ośrodka o tym, jak przebiega rekrutacja do przedszkola i kiedy się rozpoczyna. Co ważne – nawet gdy maluch nie dostanie się w pierwszym naborze, może skorzystać z tzw. rekrutacji uzupełniającej.
Możesz to zrobić w dwojaki sposób. Po pierwsze – bezpośrednio w placówce pierwszego wyboru, gdzie należy złożyć odpowiednie dokumenty. Po drugie – za pośrednictwem strony www.
Aby skorzystać z drugiej opcji, należy:
Zarówno w pierwszym, jak i w drugim procesie rząd może cię poprosić o dostarczenie dokumentów – np. akt zgonu rodzica, orzeczenie o rodzinie zastępczej oraz wyrok sądu rodzinnego. W przypadku rekrutacji uzupełniającej proces przebiega w inny sposób – tj. najczęściej bazuje na bezpośrednim kontakcie rodzica i dyrektora przedszkola.
Jeśli obawiasz się, że nie złożyłeś wszystkich, niezbędnych dokumentów upoważniających do przyjęcia malca w placówce – skontaktuj się osobami decydującymi. Dyrektor przedszkola z pewnością pokieruje Cię i odpowie na wszystkie trapiące pytania. Gdy podejrzewasz, że to właśnie nieterminowe złożenie wniosku może być przyczyną odmowy – pamiętaj, że na placówce leży obowiązek uzasadnienia odmowy przyjęcia dziecka.
Jedynymi, wymaganymi dokumentami, które warto złożyć, zanim dojdzie do ogłoszenia listy dzieci przyjętych, są:
Uwaga! W przypadku wielu zgłoszeń z taką samą pulą punktów – w przyjęciu dziecka NIE decyduje kolejność zgłoszeń (to – gdy jest taka konieczność – pozostaje w decyzji komisji rekrutacyjnej).
Dodatkowo rodzice, których dzieci uczęszczały już do przedszkola, muszą złożyć deklarację, dot. kontynuowania edukacji w kolejnym roku. Należy pamiętać, że musimy złożyć dokumenty bezpośrednio w placówce, w wyznaczonym odgórnie terminie.
Rekrutacja do przedszkoli odbywa się poprzez stworzenie tzw. podania. W nim należy umieścić kilka, podstawowych informacji o np.:
Tak. Proces przyznawania punktów obejmuje wszystkich, młodych kandydatów. Ilość punktów jest więc uzależniona od indywidualnych czynników, a w pierwszej kolejności brane są pod uwagę są, np. dzieci z rodziny wielodzietnej; rodziny, których budżet nie bazuje na świadczeniach rodzinnych oraz gdy opiekunowie uczestniczą w prowadzeniu gospodarstwa rolnego.
Gmina może jednak odmówić przyjęcia malucha z innej gminy. Argumentem do podjęcia takiej decyzji jest najczęściej znacznie ograniczona liczba wolnych miejsc.
Idąc za obecnymi przepisami ustawy dot. systemu oświaty, czytamy, że na gminach nałożony jest obowiązek realizacji wychowania przedszkolnego. Ten dotyczy każdego trzylatka w Polsce.
Faktycznie natłok chętnych i niedobór miejsc może przysporzyć nie lada kłopotów i stresu. W takiej sytuacji dobrze jest skorzystać z pomocy gminy – np. sprawdzając na stronie internetowej jednostki, czy są jeszcze wolne miejsca w danej placówce. Możesz także zadzwonić bezpośrednio do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych, aby zapytać, czy rekrutacja do przedszkola jest już zakończona i czy można nadal zgłosić swoją kandydaturę.
Spokojnie! Nie panikuj i nie denerwuj się, jeśli placówka odmówi przyjęcia dziecka w pierwszym terminie. Wbrew pozorom – nie jest to sytuacja rzadka. Niedobór oddziałów przedszkolnych może sprawić, że Twój maluch nie dostanie się do placówki w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego. Nie oznacza to jednak, że cały proces jest skazany na porażkę.
Harmonogram rekrutacji zakłada drugi etap, przybierający formę tzw. rekrutacji uzupełniającej – tj. tworzenia dodatkowego naboru. Rekrutacja uzupełniająca to proces, w którym mogą wziąć udział rodzice, których dzieci nie dostały się w pierwszej turze.
Aby mieć dostęp do ostatecznej listy (po drugim etapie postępowania rekrutacyjnego) dzieci zakwalifikowanych, należy zalogować się do systemu NABO albo udać do placówki pierwszego wyboru. Często przedszkola same tworzą ogłoszenia w postaci listy dzieci przyjętych, odzywając się bezpośrednio do rodziców.
Gdy natomiast w procesie rekrutacji do przedszkoli odmówiono Ci przyjęcia w każdej placówce – skieruj swój wniosek do decyzji komisji rekrutacyjnej oraz dyrektora przedszkola, gdzie możesz się odwołać i poprosić o ponowne rozpatrzenie wniosku. W tej fazie jest też czas na odwoływanie się od decyzji gminy.
Nie. W przypadku publicznych zespołów wychowania przedszkolnego nie ma konieczności składania dokumentów potwierdzających świadczenia socjalne – np. zasiłku rodzinnego czy świadczeń wychowawczych. Więcej informacji o niezbędnych dokumentach przeczytasz na stronie internetowej wybranego przedszkola lub bezpośrednio w urzędzie gminy.
Procedura rekrutacji może różnić się w zależności od danego miasta i gminy. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, kiedy należy oczekiwać wyników i tym samym – kiedy zostanie uruchomiona rekrutacja uzupełniająca. Przybliżony harmonogram rekrutacji trwa od lutego do marca lub maja (w zależności od liczby chętnych i wewnętrznych procedur w wybranym przedszkolu). Pamiętaj również, że przedszkola prywatne mogą mieć inny harmonogram rekrutacji – w celu zdobycia niezbędnych informacji udaj się do danego przedszkola i porozmawiaj z przyszłym wychowawcą dziecka lub dyrekcją.
Sprawdź listy dzieci przyjętych dopiero po oficjalnym zakończeniu całej procedury – nie ma potrzeby kontrolowania czy podważania decyzji komisji rekrutacyjnej przed publikacją listy przyjętych dzieci.
W placówkach publicznych – w przeciwieństwie do przedszkoli niepublicznych – opieka i zajęcia dla maluchów są bezpłatne. Dotyczy to zarówno grup dla najmłodszych (np. 3-letnich) dzieci, jak i dla starszaków, które objęte są obowiązkiem przedszkolnym. Docelowo więc rodzice mają gwarancję bezpłatnej opieki do 5-ciu godzin dziennie (zwykle w godzinach 8:00-13:00, chociaż przedział uzależniony jest od wybranej placówki).
Odpłatne są dopiero dodatkowe godziny dyżuru nad pociechą – kwota ta nie może przekraczać 1zł/h.
Nie. Polskie prawo zezwala na przyjęcie malucha w lokalnym przedszkolu, nawet jeśli ten nie jest zameldowany w danej gminie. Warunkiem jest, aby rodzice w oświadczeniu i wniosku rekrutacyjnym podali gminny adres zamieszkania.
Na potrzeby rekrutacji przyjęło się więc, że zamieszkanie jest tożsame z zameldowaniem stałym. Jeśli więc placówka odmówi przyjęcia dziecka z innej gminy – najpewniej przyczyną jest brak wolnych miejsc, a nie brak meldunku.
Wbrew panującym mitom – o przyjęciu dziecka nie decyduje kolejność zgłoszeń, a ilość zebranych punktów w procesie rekrutacji. Ich celem jest lepiej zorganizować proces i zmniejszyć ryzyko ewentualnych nieporozumień, wynikających z nieoczywistych reguł rekrutacyjnych.
Docelowo więc przedszkola przyznają punkty za spełnienie poszczególnych kryteriów – ustawowych i samorządowych – tworząc tym samym listę dzieci przyjmowanych w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego.
Kryteriom ustawowym odpowiada liczba 260 punktów za każdy, spełniony „warunek”. Liczbę punktów przypisaną innym (indywidualnie ustalanym) kryteriom ustalają samorządy. Zanim więc podejmiesz się procesu rekrutacji i zanim dojdzie do ogłoszenia listy dzieci przyjętych, warto zapoznać się z dokładnymi zasadami i harmonogramem, które wprowadzono na terenie gminy lub miasta. Ten dostępny jest na stronie internetowej urzędu oraz bezpośrednio w wybranej placówce (np. bezpośrednio u dyrektora przedszkola).
Kryterium ustawowym, uwzględniającym po 260 pkt, są:
W przypadku liczby kandydatów większej niż ilość miejsc – decydujące są mniejsze punkty. Te przyznawane za dodatkowe, ustalane indywidualnie elementy (tzw. kryteria samorządowe). Wśród nich wymienia się m.in.:
Ilość punktów za powyższe klasyfikatory oraz realizowanie przez kandydata kryteriów samorządowych ustalają poszczególne placówki (zwykle od 10pkt do 50 pkt).
Spełnianie kryteriów należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami i wnioskami. Dokumenty potwierdzające spełnianie powyższych wymagań należy złożyć wraz z początkowym etapem rekrutacji do przedszkoli. Dokumenty sprawiają, że nie jest możliwe złożenie fałszywego oświadczenia, które mogłoby zaburzyć proces zapisów.
Proces rekrutacji jest prosty – im więcej punktów uda Ci się uzyskać, tym większa szansa, że Twoja pociecha dostanie się na listę przyjętych. Maksymalna, możliwa ilość punktów do zdobycia, uzależniona jest od procesów i statutu wybranych oddziałów przedszkolnych.
Uwaga! Pamiętaj, że gdy przedszkole odmówi przyjęcia dziecka, możesz uczestniczyć w drugim etapie postępowania rekrutacyjnego (tzw. rekrutacji uzupełniającej). Gdy jednak ponownie otrzymasz odmowę – masz prawo oczekiwać pisemnego usprawiedliwienia tej decyzji, którą nierzadko potwierdzić należy konkretnych artykułami lub zapisami, zawartymi w statucie. Dodatkowo możesz odwoływać się od tej decyzji w trybie administracyjnym lub cywilnym.
Jak często są przyznawane punkty?
Punkty przyznawane są na pierwszym etapie rekrutacji – tj. w momencie rozpoczęcia procesu rekrutacyjnego w danej placówce. W 2023 roku rekrutacja na najbliższe semestry (2023/2024) wystartuje na terenie większości gmin w pierwszych dniach marca.
Punkty rekrutacyjne nie wpływają na proces wychowywania, ilość osób w grupie, przygotowanie motoryczne nauczycieli oraz ewentualne postępy malucha. Jest to wyłącznie czynnik rankingowy, który ma pomóc zorganizowaniu sprawnej i sprawiedliwej rekrutacji.
Zdarza się jednak, że placówki wprowadzają wewnętrzne, inne punkty motywacyjne, które mają być formą „nagrody” za wykonanie poszczególnych zadań lub wzorowe zachowanie. Psycholodzy i pedagodzy sugerują bowiem, że maluch, który ma cel i jednocześnie ma poczucie rywalizacji, chętniej podejmuje się nowych aktywności, przełamuje swoje bariery i jest otwarty na zdobywanie nowych umiejętności. Traktuje się więc je jako formę budowania motywacji, która w ostateczności wspiera czynniki wpływające na postęp rozwojowy (np. czynniki biologiczne).
Proces nagradzania ustala dyrektor przedszkola oraz wychowawcza grup. Tworzona lista uwzględnia głównie pożądane i pozytywne zachowania, które świadczą o empatii, otwartości, dbaniu o relacje, sumienności, kreatywności i cierpliwym wykonywaniu zleconych zadań. Docelowo punkty – np. w formie kolorowym naklejek – mają przygotować dziecko do systemu ocen, który obowiązuje w szkołach podstawowych.
Najważniejsze są kryteria ustawowe, które stoją wyżej niż inne kryteria określone przez np. dyrektora przedszkola. Dlatego też odpowiedzialność spoczywa na organach edukacyjnych, a proces rekrutacji regulowany jest przez odpowiednie przepisy prawne. W Polsce system edukacyjny jest zarządzany poprzez Ministerstwo Edukacji, a w dalszej kolejności przez lokalne samorządy, które uwzględniają specyficzne potrzeby i warunki w danym regionie. Na końcu tego łańcucha są decyzje dyrektora przedszkola.
Obecnie w Polsce głównym kryterium są tzw. punkty rekrutacyjne (a nie kolejność zgłoszeń), które przyznaje się za konkretne sytuacje rodzinne/majątkowe/zdrowotne. W pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego pierwszeństwo ma:
Do ogłoszenia listy dzieci przyjętych dochodzi, gdy placówka zapozna się z wszystkimi, terminowymi wnioskami.
Dokładne warunki i zasady rekrutacji do przedszkoli ustala prawo oświatowe. Mowa tu o m.in. art. 131. – Rekrutacji do publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych lub publicznych innych form wychowania przedszkolnego (Dz.U.2023.900 t.j.), w której znaleźć można m.in. wspomniane, powyższe kryteria oraz zasady przyznawania punktów w przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego.
Proces ustalania kryteriów ma zarówno charakter lokalny (tj. z uwzględnieniem lokalnych potrzeb społecznych), jak i regionalny czy krajowy.
Zarówno czynniki społeczne, jak i ekonomiczne czy demograficzne mają kluczowe znaczenie dla ustalania kryteriów. Najważniejszym z nich jest pojemność placówek i dostępność miejsc. W Polsce od lat Ministerstwo boryka się z tym problemem, szukając optymalnego rozwiązania, które zapewni wszystkim kandydatom wolne miejsca. To z kolei umożliwi rodzicom podjęcie pracy zarobkowej, co ma niemały wpływ na całą ekonomię.
Oprócz tego — czynniki wpływające na rekrutację do oddziałów przedszkolnych (i oddziałów przedszkolnych w szkołach) są:
Tak. Wiele placówek bardzo chętnie słucha potrzeb rodziców i pedagogów. Dlatego też na mocy rad pedagogicznych, rady rodziców (te najczęściej mają miejsce w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych) i zebrań tworzone są np. przepisy rekrutacji głównej i rekrutacji uzupełniającej. Dodatkowo bardzo często przeprowadzane są konsultacje publiczne, a także ankiety, które promują konkretne kryteria rekrutacji.
Różne kryteria rekrutacyjne pociągają za sobą zarówno zalety, jak i wady. Wśród głównych zalet warto wymienić elastyczność i możliwość dostosowywania pod różne potrzeby rodziców i kandydatów. Brak sztywnych zapisów rozwiązuje wiele problemów organizacyjnych, wynikających z np. niewystarczającej ilości miejsc.
Główną wadą jest niejasność przepisów, dyskusyjność procesów i tym samym — namnażanie pytań związanych z terminami, dokumentacją, zasadami i kryteriami. Rodzic, który chce zapisać dziecko do przedszkola, nierzadko nie wie, które zapisy są aktualne i zgodne z artykułami prawa oświatowego. Dotyczy to zwłaszcza procesów w drugim etapie postępowania rekrutacyjnego.
Bibliografia:
[1] Art. 131 – Dz.U.2023.900 t.j, prawo oświatowe
[2] Większa liczba dzieci w oddziale przedszkolnym i w oddziałach I-III szkoły podstawowej – rozporządzenie podpisane (2022) gov.pl
[3] Dz.U. 2022 poz. 2172 (2022), Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych
[4] Pamuła-Behrens, M. (2015). Wszystko zaczyna się w przedszkolu.
[5] Brzezińska, A. I., Matejczuk, J., Jankowski, P., & Rękosiewicz, M. (2014). 6-latki w szkole. Rozwój i wspomaganie rozwoju. ISO 690
[6] Zapisz dziecko do przedszkola (2016), gov.pl
Wyprawka do przedszkola - o czym trzeba pamiętać