Czy przedszkole prywatne może zmienić wysokość czesnego w ciągu roku?

Przedszkola niepubliczne funkcjonuje na bazie czesnego — tj. stałych, comiesięcznych opłat, dokonywanych przez rodziców. Kwota ta nie tylko gwarantuje przyjęcie do placówki, ale także jest głównym źródłem utrzymania pedagogów, sali, materiałów edukacyjnych. Cały schemat działania jest więc zupełnie odmienny, niż w przedszkolu publicznym. W zależności od miejsca, liczebności grup i rodzaju placówki, czesne wynieść może zarówno 200 zł/msc jak i powyżej 1000 zł/msc. Oprócz opłaty miesięcznej rodzice często opłacają dodatkowe zajęcia dziecka. Biorąc pod uwagę te znaczne wydatki, na wieść o podniesieniu czesnego, opiekunowie często zgłaszają sprzeciw. Czy słusznie? Jak powinna przebiegać zmiana wysokości czesnego? Czy proces ten wymaga jednostronnej zmiany umowy?

Czy przedszkole ma prawo do zmiany wysokości czesnego w trakcie roku szkolnego?

W przypadku wychowania przedszkolnego prywatnego spisywana jest umowa, która wiąże dwie, zainteresowane strony — organ prowadzący i rodziców. To w niej znajduje się m.in. wysokość opłaty, która nie jest regulowana prawnie. Oznacza to, że placówka w każdej chwili może ponieść wartość czesnego (np. na skutek kalkulacji i zmian ekonomicznych). Samo podwyższenie opłaty zwykle więc wynika z konkretnego czynnika i najczęściej jest to wyjątkowa sytuacja.

Co ważne — podstawą do wprowadzenia wszelkich zmian w jednostce oświatowej jest umowa zawarta pomiędzy wspomnianymi stronami.

Jakie są typowe powody zmiany wysokości czesnego w przedszkolu niepublicznym?

Zmiana wysokości czesnego w przedszkolu niepublicznym może być podyktowana różnymi czynnikami. Zwykle są to konkretne sytuacje, wynikające ze zmian ekonomicznych i finansowych — np. firm cateringowych czy pedagogów zewnętrznych.

• Inflacja — wzrost kosztów życia może wpłynąć na koszty prowadzenia przedszkola. Większe czesne ma pokryć wzrost kosztów operacyjnych, takich jak wynagrodzenia pracowników, koszty energii, żywności itd.
• Chęć zmiany usług — finanse mają być przeznaczone np. na modernizację obiektów lub zakup nowego sprzętu i materiałów dydaktycznych.
• Zmiany kadrowe — np. zatrudnienie specjalistów logopedii czy psychologii.
• Zmniejszenie grup — mniejsze grupy umożliwiają bardziej indywidualne podejście, co wiąże się z koniecznością kwoty, narzuconej przez przedszkole niepubliczne.

Czy przedszkole zobowiązane jest do powiadomienia rodziców o planowanej zmianie wysokości czesnego i w jaki sposób?

Oczywiście. Wszelkie zmiany umowy wymagają jasnej, otwartej komunikacji. Zarówno przedszkola publiczne, jak i prywatne powinny bazować na przejrzystości zapisów, statutów i umów. Niedopuszczalne jest zatajanie zmian w obrębie finansów. Co więcej — zaleca się, aby przedszkola prywatne przygotowały rodziców odpowiednio wcześniej na nadchodzące zmiany (bez względu na to czy oboje rodzice pracują zawodowo lub, czy rodzina jest w trudnej sytuacji materialnej). Przyjmuje się również, że dyrekcja powinna wyjaśnić przyczynę zmian w opłatach. To wtedy też powinni przypomnieć o prawie do odstąpienia (zwykle termin wypowiedzenia wynosi 30 dni).

• Jak zapisać dziecko do przedszkola na wakacje?

Cały proces powinien przebiegać w sposób jawny — tj. z wcześniejszą analizą zapisów umowy, wskazaniem konkretnych zmian oraz wprowadzeniem aneksów. Po przeprowadzeniu analizy przepisów, dotyczących możliwości zmiany wysokości czesnego, rodzice powinni zostać poinformowani o zamiarze podniesienia opłat za przedszkole z odpowiednim wyprzedzeniem. Czas ten powinien być dostatecznie długi, aby umożliwić im rozwiązanie umowy z przestrzeganiem wymaganego okresu wypowiedzenia.[1]

Czy zmiana wysokości czesnego może być uzasadniona przez przedszkole, jeśli jakość świadczonych usług nie uległa zmianie?

Tak. Wzrost ceny nie musi wynikać bezpośrednio z chęci poprawy jakości usług. Często wzrost ceny podyktowany jest czynnikami niezależnymi od placówki — tj. wyższe koszty wyżywienia dziecka, wzrost cen energii oraz materiałów dydaktycznych. W takiej sytuacji kwota rośnie, mimo że usługa pozostaje niezmienna.

Jakie są prawa rodziców w przypadku zmiany wysokości czesnego w przedszkolu?

Zgodnie z art. 3853 pkt 20 kodeksu cywilnego — niedozwolone jest wprowadzenie postanowienia dot. podwyższenia cen lub wynagrodzenia, bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy.[1] Dlatego też każdy opiekun musi pamiętać, że może nie zgodzić się na zmiany w obrębie wartości czesnego. O ile opiekun nie ma wpływu na to, ile kosztuje przedszkole publiczne, o tyle ma wpływ na swoje własne wydatki. Dlatego też zawsze przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy (co ważne — dotyczy to dwóch, zainteresowanych stron).

Formą wypowiedzenia może być aneks umowy, ze wskazaniem na paragraf lub ustęp, dotyczący obowiązujących terminów. Dokument ten powinien podpisać rodzic oraz przedszkole prywatne (konkretnie organ prowadzący przedszkole).

Czy istnieją regulacje prawne dotyczące zmiany wysokości czesnego w przedszkolach niepublicznych?

Zgodnie z prawem — zmiana czesnego jest istotną zmianą w obszarze umowy. Oznacza to, że powinna być dokonana w takiej formie, jaką umowa pierwotna. Jeśli więc przygotowano i podpisano wcześniej umowę pisemną — zmiana ta również powinna zostać spisana. Jeśli umowa miała inny charakter — obowiązujące są przepisy kodeksu cywilnego, dot. wzorców umownych (ze wskazaniem na art. 3841 k.c.,).

Niedopuszczalne jest umieszczanie zapisu o treści np. „Osoba prowadząca placówkę zastrzega sobie możliwość zmiany wysokości czesnego w trakcie roku przedszkolnego”[1] – tak duża dowolność i brak ograniczenia zwykle jest źródłem sporów. Podobnie jak wszelkie zapisy o niemożności odstąpienia od umowy.

Bibliografia:

[1] Jak zaplanować podwyżki wysokości czesnego w żłobku lub w przedszkolu? (2022) dostęp: https://auxilia-oswiata.pl/podwyzki-wysokosci-czesnego-w-zlobku-lub-w-przedszkolu/