Czy dziecko z wysypką może iść do przedszkola?

Choroby zakaźne to jedne z największych obaw zatroskanych rodziców. Nic dziwnego — tempo ich rozprzestrzeniania się i skala różnych objawów potrafi przysporzyć wielu problemów zdrowotnych. Wśród nich szczególnie alarmowa jest wysypka — ta może zwiastować szereg chorób silnie zakaźnych, tj. ospa wietrzna, rumień zakaźny, a także odra, świerzb czy różyczka. Kiedy więc należy podjąć się leczenia, jakie objawy wymagają konsultacji lekarskiej i czy dziecko z wysypką powinno iść do przedszkola?

Czy dziecko z wysypką może iść do przedszkola?

Wszystko zależy od tego, co jest przyczyną pojawiających się zmian skórnych. O ile wysypka wynikająca z alergii (np. pokarmowej) nie jest przeciwskazaniem zdrowotnym, o tyle wysypka będąca objawem choroby zakaźnej (np. bostonka) jest już sporym zagrożeniem dla innych dzieci. Oczywiście podstawą do pojęcia decyzji jest nie tylko diagnoza lekarska, ale także samopoczucie malucha, który nierzadko sygnalizuje, czy pojawiający się zmiany skórne mogą być poważniejszym zagrożeniem dla zdrowia. Szczególnie alarmujące powinno być pojawienie się gorączki, która często sugeruje, ze objaw nie jest związany z powstałą alergią wziewną lub pokarmową. 

Jeśli wysypka wynika z innych przyczyn — tj. choroby skóry, alergia, niepożądana reakcja układu immunologicznego, astma — należy skonsultować się z lekarzem. Zwykle jednak nie ma przeciwwskazań, aby maluch udał się do placówki, o ile czuje się dobrze i choroba jest pod kontrolą osób dorosłych.

Wysypka jako objaw chorób zakaźnych

Wysypka z medycznego punktu widzenia to zmiana na skórze, która wpływa na jej wygląd. Przyjmować może różny kolor i formę — od różowych niewielkich wykwitów, przez zaognione, czerwone zmiany. Zmiany te często są objawem chorób — również tych zakaźnych, wywoływanych przez wirusy. Wśród najpopularniejszych i dotykających zwykle dzieci w wieku przedszkolnym jest: ospa wietrzna, półpasiec czy tzw. choroba bostońska.

Oprócz zmian skórnych alarmujące mogą być objawy, tj.[1]:

• wyższa temperatura ciała i gorączka, często przekraczająca 39°C, 
• trudności w oddychaniu, 
• zmieniające się zmiany skórne, również z krwawieniem, 
• obrzęki, najczęściej w obrębie jamy ustnej, 
• brak apetytu, 
• ogólnie złe samopoczucie, brak energii, apatia.

Dla odmiany objawy alergii to m.in.: kichanie, zatkany nos, łzawiące oczy, katar, suchy kaszel. 

Jakie choroby zakaźne mogą powodować wysypkę?

• Odra — choroba przenoszona drogą kropelkową, silnie zakaźna. Objawy: kaszel, katar, zapalenie spojówek, narastająca temperatura, zmiany skórne, ból głowy. 
• Różyczka — przenoszona poprzez śluz jamy nosowogardłowej oraz drogą kropelkową.
• Rumień zakaźny — prenoszona drogą pokarmową oraz przez przetaczanie krwi i preparatów krwiopochodnych.
• Ospa wietrzna — silnie zaraźliwa, objawy to: swędząca wysypka, ból gardła, ból mięśni. Krostki pojawiają się po 1-2 dniach i z czasem wypełniają się płynem.
• Półpasiec – drogą kropelkową, powietrzną, kontaktową. Objawy to osłabienie, nadwrażliwość na światło, bóle głowy, osłabienie, a także swędzenie i mrowienie skóry. 
• Mononukleoza zakaźna – inaczej choroba pocałunków, objawiająca się zmęczeniem, powiększonymi węzłami chłonnymi i gorączką. 
• Parwowirus B19 – choroba wyróżniająca się nie tylko wysypką, ale także bólami stawów. Wirus rozprzestrzenia się przede wszystkim poprzez zakażone kropelki, jednak zgłaszano również przypadki transmisji drogą krwi.
• Świerzb — choroba skóry wywoływana przez pasożyty świerzbowce, które zamieszkują ludzki naskórek. Głównym objawem jest swędzenie, pojawiające się zwykle w nocy.

Kiedy dziecko z wysypką powinno pozostać w domu?

Maluch powinien zostać w domu, jeśli oprócz wysypki pojawiają się objawy typowe dla poszczególnych chorób zakaźnych. Mowa to przede wszystkim o gorączce, bóli mięśni, osłabieniu i apatii. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę okres intubacji wirusa — ten wynosi zwykle do 5 dni, dlatego też przyjmuje się, że jest to minimalny czas, w którym maluch powinien zostać w momencie wystąpienia choroby zakaźnej. 

Jak długo trwa okres izolacji dziecka z wysypką?

Przyjmuje się, że w przypadku chorób zakaźnych należy wprowadzić izolację trwającą do 2 dni po ustąpieniu wszystkich objawów. Czas ten jest mocno indywidualny, zależy od skali objawów oraz postawionej diagnozy lekarskiej. Przykładowo — w przypadku stwierdzonego rumienia zakaźnego czas izolacji trwa zwykle 7 pełnych dni. 

Kiedy dziecko może wrócić do przedszkola po wysypce?

Podobnie jak w przypadku izolacji — rekomenduje się, aby maluch wrócił do przedszkola po ustąpieniu wszystkich objawów. Zwykle jest to okres nieprzekraczający 7-10 dni. Zawsze jednak należy obserwować dziecko, uwzględniając przy tym jego ogólne samopoczucie (np. chęć do zabawy, apetyt) oraz rekomendacje lekarza prowadzącego.

Jakie dokumenty są wymagane przy powrocie dziecka do przedszkola?

Przedszkola — głównie z przyczyn bezpieczeństwa — umieszczają w statusie zapis o konieczności złożenia dokumentów, potwierdzających stan zdrowia dziecka. Jest to często kontrowersyjny zapis, który podlega dyskusjom. Warto jednak pamiętać, że rodzic zawiera umowę  placówkę w obrębie kształcenia i opieki, jeśli więc w umowie jest informacja o dokumentacji medycznej — nijako zgadza się na ich składanie. Zwykle sprowadza się to do zaświadczenia lekarskiego, które potwierdza zdrowie i zakończenie choroby malca.

Jak zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji w przedszkolu?

Podstawą zdrowia dziecka jest prewencja. Dlatego też w przedszkolach niezwykle ważne jest przestrzeganie zasad higieny — tj. regularne mycie rąk po jedzeniu czy zabawie na podwórku. Kluczowe jest także uczenie malca, aby unikało dotykania nosa, oczu i ust, eliminując w ten sposób ryzyko zakażenia drogą kropelkową. Ważne jest także wzajemne obserwowanie się, słuchanie i przestrzeganie zasad. Rodzice powinni odpowiedzialnie podchodzić do kwestii bezpieczeństwa i zdrowia nie tylko swojego dziecka, ale także innych pociech. Jeśli więc maluch ma objawy choroby, która mogłaby narazić innych — w ich obowiązku powinno być wprowadzenie izolacji. 

Dodatkowo ważne jest:

• regularne sprzątanie i czyszczenie placówek, 
• regularna dezynfekcja zabawek, 
• dbanie o odporność dziecka, 
• wprowadzenie regularnej aktywności na świeżym powietrzu. 

[1] Staniszewski, K. Wysypka u dzieci–możliwe przyczyny, diagnostyka i leczenie.

[2] Figlerowicz, M. Choroby wirusowe u dzieci objawiające się wysypką. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 5(3), 103-106.