Zajady u dzieci: jakie są przyczyny i jak skutecznie leczyć?

Zajady u dzieci, znane również jako zapalenie kącików ust, to bolesne zmiany wokół ust, które przypominają nadżerki. Mogą one pękać, krwawić i sprawiać maluchom spory dyskomfort. Najczęściej powstają wskutek infekcji bakteryjnej lub grzybiczej. Niemniej jednak, złe nawyki higieniczne, niedobory witamin, anemia, przemęczenie oraz osłabiona odporność także mogą przyczyniać się do ich występowania. Ważne jest, aby dokładnie określić przyczynę tych zmian. Tylko w ten sposób można skutecznie je leczyć i zapobiegać ich nawrotom.

Przyczyny zajadów u dzieci

Zajady u dzieci mogą mieć różnorodne przyczyny, które warto poznać, aby skutecznie im zapobiegać:

• niewłaściwa higiena jamy ustnej, co prowadzi do infekcji bakteryjnych i grzybiczych,
• anemia spowodowana niedoborem żelaza osłabia organizm, zwiększając jego podatność na te dolegliwości,
• niedobór witamin, zwłaszcza z grup B i C, które wspierają zdrowie skóry i błon śluzowych.

Zmęczenie i osłabiona odporność również mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zajadów u dzieci. Na przykład, nadmierne ślinienie, często towarzyszące ząbkowaniu, może podrażniać kąciki ust i powodować te nieprzyjemne zmiany skórne. Dodatkowo, alergie kontaktowe oraz czynniki środowiskowe, takie jak suche powietrze w ogrzewanych pomieszczeniach, mogą nasilać problem. 

Objawy zajadów u dziecka

Początkowe objawy zajadów u dziecka to zaczerwienienie i ból w jednym lub obu kącikach ust, co stanowi pierwszą oznakę problemu. Z czasem mogą się pojawić bolesne pęknięcia oraz nadżerki, które utrudniają otwieranie ust i powodują dyskomfort. Często te symptomy są mylone z opryszczką wargową, choć mają inne przyczyny i przebieg. Zajady zazwyczaj trwają kilka dni i mogą wpływać na codzienne życie malucha. 

Jak odróżnić zajady od opryszczki wargowej?

Zajady i opryszczka wargowa często bywają mylone, choć to zupełnie różne schorzenia. Zajady zazwyczaj są efektem infekcji bakteryjnej lub grzybiczej, objawiają się jako pęknięcia lub nadżerki w kącikach ust. Natomiast opryszczka wargowa jest spowodowana przez wirusa Herpes simplex, co prowadzi do powstawania bolesnych pęcherzyków wypełnionych przejrzystym płynem, które mogą również swędzieć. W przeciwieństwie do zajadów, opryszczka jest zaraźliwa ze względu na swój wirusowy charakter. Dlatego właściwe rozpoznanie tych dolegliwości jest niezbędne, gdyż każda z nich wymaga innego sposobu leczenia.

Czy zajady u dziecka są zaraźliwe?

Zajady u dziecka nie są chorobą zaraźliwą, ponieważ ich źródłem jest infekcja bakteryjna lub grzybicza, a nie wirus. W związku z tym nie ma ryzyka ich przeniesienia na innych. Mimo to, dbałość o higienę jest niezbędna, aby im zapobiegać:

• warto regularnie myć ręce,
• korzystać tylko z własnych sztućców i kubków,
• należy również unikać substancji, które mogą podrażniać skórę.

Te działania mogą skutecznie zmniejszyć szanse na wystąpienie zajadów u dziecka.

Leczenie zajadów u dzieci

Leczenie zajadów u dzieci wymaga kompleksowego podejścia, skupiającego się zarówno na objawach, jak i ich przyczynach.

Terapia zazwyczaj obejmuje:

• stosowanie maści lub kremów o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych,
• uzupełnienie braków witaminowych, zwłaszcza z grupy B, C oraz minerałów takich jak żelazo i cynk,
• wsparcie zdrowia skóry oraz błon śluzowych.

W przypadku trudności w leczeniu infekcji, lekarz może zalecić wykonanie wymazu, co pomoże precyzyjnie określić patogen odpowiedzialny za stan zapalny. Dodatkowo, dieta bogata w:

• owoce,
• warzywa,
• produkty pełnoziarniste,
• chude mięso,

znacząco wspiera proces zdrowienia. Nie można zapominać o higienie jamy ustnej. Regularne szczotkowanie zębów oraz unikanie drażniących pokarmów i napojów zmniejsza ryzyko pojawienia się nowych zmian. Zatem troska o dietę, higienę i stosowanie odpowiednich środków przyspiesza gojenie się ran i zmniejsza szansę na nawroty.

Domowe sposoby na zajady u dziecka

Domowe sposoby na zajady u dzieci mogą skutecznie wspierać leczenie i zapobiegać ich nawrotom. Istotne jest wprowadzenie diety bogatej w witaminy B i C, które korzystnie wpływają na skórę i błony śluzowe. Regularna higiena jamy ustnej, jak mycie zębów i unikanie drażniących pokarmów, również ma duże znaczenie. Dodatkowo, warto stosować ochronne pomadki do ust, aby zapobiec przesuszeniu skóry.

Naturalne okłady z aloesu, ogórka czy miodu mogą przynieść ulgę, łagodząc stan zapalny oraz wspomagając gojenie pęknięć. Dodatkowo warto:

• ograniczyć spożywania słodyczy,
• często myć ręce,
• unikać pikantnych i gorących potraw.

Te proste domowe metody mogą znacznie poprawić stan dziecka i zmniejszyć częstotliwość pojawiania się zajadów.

Bibliografia:

1. Kornaś-Burek, A., Lipska, W., Cabała, A., Chomyszyn-Gajewska, M. (2015). Zapalenie kątowe warg (cheilitis angularis) – opis przypadku. Magazyn Stomatologiczny, 25(9).
2. Papierz, U., Żegota, A., Dudko, A., Kłosek, S. (2018). Zapalenie kątów ust – jak nie popełnić błędu?. Dermatologia po Dyplomie, 5.
3. Trzmiel, D., Lis-Święty, A., Bergler-Czop, B. (2011). Klinika zakażeń grzybiczych skóry i jej przydatków w praktyce lekarza rodzinnego – problem ciągle aktualny. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 17(4).